Տնային աշխատանք․
1կգ մետաղ – 5/2կգ հանք․
4տ մետաղ – ?հանք
4տ մետաղ = 4000կգ
5/2 = 2,5կգ
4000 • 2,5 = 10000կգ = 10տ
ա) V = 60կմ/ժ
40վ = 40/3600ժ = 1/90ժ
30վ = 30/3600ժ = 1/120ժ
S = V • T
S = 60 • 1/90 = 60/90= 2/3կմ
V = S : T
V = 2/3 : 1/120 = 240/3 = 80
Պատ․՝ 80կմ/ժ
բ) V = 60կմ/ժ
1ր =1/60ժ
S = 60 • 1/60 = 1կմ
V = 50կմ/ժ
T = 1/50ժ
Պատ․՝ 1ր 12վ:
20 աշխ․ – 30օր
?աշխ․ – 5օր
30 ։ 5 = 6
20 • 6 = 120
Պատ․՝ 120 աշխ․։
Լրացնել բաց թողնված տառերը՝ ն կամ մ:
Մանվելն ու Սամվելը մանկության ընկերներ են: Իրարից միշտ ա-բաժան են եղել: Դեռ փոքր էին, երբ վերցնում էին զամբյուղները դամբուլ բերելու, խաղում գետեզրի շանբուտում, մայրիկների համար սարի սմբուլ, սուսամբար բերում: Ապրում էին գյուղական անպաճույճ կենցաղով ու երջանիկ էին: Պատանեկության անբասիր անուրջներն անավարտ մնացին, սկսվեց պատերազմը: Ամբարիշտ ֆաշիստները հարձակվեցին, ռմբակոծեցին, հրդեհեցին: Ամբարտավան հրոսակներին հակահարված տալու և հայրենիքի պատիվն անեղծ պահելու համար տղաները մեկնեցին ռազմաճակատ: Հոծ ամբոխ էր հավաքվել կայարանում: Հրաժեշտի ամպագոռգոռ խոսքեր չասվեցին: Ժողովուրդն անբարբառ տխուրմտրտում, ճամփա գցեց իր բազում զավակներին: Մանվելն ու Սամվելը ծառայում էին նույն վաշտում: Մեկը բամբեր էր մյուսը` կապավոր: Անվերապահորեն վստահ էին, որ անպայման կհաղթեն: Այդպես էլ եղավ: Երկուսն էլ պարգևներով տուն վերադարձան: Այժմ էլ ապրում են իրենց գյուղում: ունեն բարի համբավ, սիրված են բոլորից: Գյուղը սակավաջուր էր: Ընկերներն ամբարձիչներ բերեցին, ամբարտակ կառուցեցին: Գյուղը ամբավ բերք ստացավ, ամբարները լցվեցին: Մեծ բարեկամությունից բոլորն են օգտվում:
Լրացնել բաց թողնված տառերը` զ կամ ս:
Ալեհույզ էր Հելլադայի մեծագույն քանդակագործ Ֆիդիասը: Գրակալի առաջ մտասույզ նստած` քննախույզ հայացքը հառել էր դիմացը փռված գծագրերին: Պիտի կերտեր Զևսի արձանը: Նրա հոգին բզկտում էր այն միտքը, թե կկարողանա կյանք ու հոգի տալ անշունչ մարմարին:
Պարզկա գիշեր էր: Պարսկական երկնակամարում փայլփլում էին աստղերը: Հազկերտի հրավերով Վասակը` Հայաստանի մարզպանը, ժամանել էր Տիզբոն և այժմ բաց նստած` նայում էր մզկիթների երկնասույզ մինարենիներին: Անհույս էր, թե գործերը հարթ կգնան:
Պարտիզպանը Թիֆլիսից բերված թաղարները տեղադրում էր հողի մեջ: Շուտով այդ մասում կաճեն գույնզգույն ծաղիկներ և հետզհետե կտարածվեն շուրջբոլորը:
Ավտոբուսի պատուհանից հիպնոսված նայում էի շրջակայքի գեղեցկություներին: Որպիսի աննման տեսարան:
Որպեսզի պատկերացնես, աչքովդ պիտի տեսնես:
Որտեղ անհրաժեշտ է ը գրիր:
Դասնկերներով անակնկալ մի որոշում կայացրինք, արշավ կազմակերպել դեպի Մայմեխի կատարը և ամրացնել հայոց եռագույնը: Ակնթարթորեն ընդունված որոշումը բոլորիս ոգևորեց: Վերընթաց ճանապարհն անցնում էր որոտընդոստ գետակին զուգընթաց, ծառերը մթնկա անտառում թվում էին գիրկընդխառն կարպարանքներ և անըմբռնելի երկյուղով լցնում մեր սրտերը:
Վերելքը դժվարին էր, բայց ինքնըստիքյան հասկանալի է, որոշեցինք հաղթահարել, խոչընդոտները և չընկրկել:
Լուսնկան նոր էր անհետացել երկնակամարից, երբ հասանք հովվական վրանների, որտեղ մեզ հյուրընկալեցին ջերմորեն:
Նախընտրեցինք չհանգստանալ և ոտքի վրա մի-մի բաժակ կամ ըմպելով` առաջ ընթացանք:
Կորնթարդ բլրակները թվում էին անվերջանալի;
Որքան բարձրանում էինք, սրընթաց գետակի ջրերն ավելի զուլալվում էին, և մենք մերթընդմերթ տեսնում էինք արևի տակ ցոլացող կարմրախայտ ձկներին, որոնք, ասում են ձկնկիթ են դնում բարձրանմատչելի ակունքներում;
Հետզհետե օրը ցրտեց, և դաշտային բուսականության փոխարեն մեր առջև փռվեցին Ալպյան գույնզգույն ծաղիկներ:
Վերջապես սարի կատարին ենք: Ակնդետ նայում ենք հրաշալի բնապատկերներին և սքանչանում:
Լրացնել բաց թողնված տառերը` ջ, ճ կամ չ:
Զիջելով կնոջս ու զոքանչիս ցանկությունը՝ամռանը ամբողջ ընտանիքիս տարա Սոչի:Առաջին անգամ էինք լինում այնտեղ:Իսկական ծովափնյա քաղաք՝գաղջ,բայց առողջարար օդով,լաջվարդ երկնքով,պչրուհու սեթևեթանքով նազող սոճիներով ու նոճիներով,ճնված ծաղկաստաներով՝լի չինական խառնիճաղանջ վարդաթփերով,գաճաճ ալոճենիներով, որոնց միջև հանգիստ ճեմում են գույնզգույն թռչուններ,հատկապես՝սիրամարգեր:Ողջ օրը` աղջամուղջից մինչև ուշ գիշեր ծովափը լեցուն է հովեկներով:Միայն միջօրեին մարդիկ մի կարճ ընթացք՝ մինչև երեկո,փախչում են լողափերից,ապա ամբողջ երեկոն դարձյալ անցկացնում են այնտեղ:Երեխաներն ուրախ թռչկոտում են,թրջում միմյանց,մխրճվում տաք ավազի մեջ:Սոչիում հանգստացողը չի զղջա,որովհետև որևէ խոչընդոտի չի հանդիպի,ոչինչ չի աղջատի լիարժեք անոգությունդ:Ամեն ինչ կարելի է ձեռք բերել զեղչ գներով: Երեխաներիս սիրած վայրը գազանանոցն էր,ուր կային դարչնագույն արջեր,եղջերուններ,վայրի խոզեր՝իրենց գոճիներով ու ,խոճկորներովն այծեղջյուրներ,փղեր՝ եկար կնճիթներվ,նույնիսկ չղջիկներ,բվեճներ,կարիճների տեսակներ:Հատկապես հետաքրքիրն էին կապիկները,որոնք մարդու պես քրքջում, քրթմնջում,հառաչում,կառչում ճյուղերից,իջնում,բարձրանում: Հրաշալի անցկացնելով ամառը ՝օգոստոսի վերջին հրաժեշտ տվինք Սոչիին։:
Ընդգծիր բարդածանցավոր բառերը:
Ձեռնտու, վարկառու, աչառու, զրպարտիչ, գործարանատեր, վիրակապարան,աչքաբաց, ավտոկայան, անհուսություն, տարրալուծում, լեզվաբանություն,հայազգի, թռչնաբուծարան, ուրվապատկեր, բնակատեղի, հեռուստացույց:
Պատմեք քոչվորների դեմ հայ ժողովրդի մղած պայքարի մասին:
Թվարկեք հայկական պետության վերականգնման փորձերի ձախողման պատճառները:
Համեմատեք Բագրատունյաց Հայաստանը և Զաքարյանների իշխանապետությունը:
Ապացուցեք կամ հերքեք այն տեսակետը, որ հայկական կիսաանկախ իշխանությունները ժողովրդի գոյատևման խնդիր էին լուծում:
Once Buddha was walking from one town to another town with a few of his followers. This was in the initial days. While they were traveling, they happened to pass a lake. They stopped there and Buddha told one of his disciples, “I am thirsty. Please get me some water from that lake there”.
The disciple walked up to the lake. When he reached it, he noticed that some people were washing clothes in the water and, right at that moment, a bullock cart started crossing the lake right at the edge of it. As a result, the water became very muddy, very turbid. The disciple thought, “How can I give this muddy water to Buddha to drink?!” So he came back and told the Buddha, “The water in there is very muddy. I don’t think it is fit to drink”.
So, the Buddha said, let us take a little rest here by the tree. After about half an hour, again Buddha asked the same disciple to go back to the lake and get him some water to drink. The disciple obediently went back to the lake. This time he found that the lake had absolutely clear water in it. The mud had settled down and the water above it looked fit to be had. So he collected some water in a pot and brought it to the Buddha.
The Buddha looked at the water, and then he looked up at the disciple and said, “See, You let the water be and the mud settled down on its own. You got a clear water. It didn’t require any effort”.
Moral: Your mind is also like that. When it is disturbed, just let it be. Give it a little time. It will settle down on its own. You don’t have to put in any effort to calm it down. We can judge and take best decisions of our life when we stay calm.
Եռօրյա ճամփորդության իրականացման ժամանակահատվածը՝ Ապրիլի 28-30
Մեկնում՝ Ապրիլի 28-ին ՝ 09:30, ՀԱԹ Ս․ Երրորդություն եկեղեցի
Երթուղի
Ճամփորդության երթուղի՝ Երևան-Սևան-Լերմոնտովո-Վանաձոր-Ալավերդի-Ախթալա-Ալավերդիծ
Վերադարձ՝ Ալավերդի -Կոբայր- Վանաձոր — Սևան- Երևան — ՀԱԹ Ս․ Երրորդութուն եկեղեցի
Մանրանկարչություն
Մանրանկարչությունը մինիատյուր, ոչ տպագիր գրքի պատկերազարդում է, կերպարվեստի ստեղծագործություն, որն առանձնանում է փոքր չափերով և գեղարվեստական հնարքների նրբությամբ։ Հետո օգտագործվեցին բազմազան գույնի ներկեր։ Մանրանկարչության առանձնահատուկ տեսակ է նաև գեղանկարչական պատկերը։ Մանրանկարչության մեկ այլ հատուկ տարատեսակը լաքով, յուղաներկով կամ տեմպերայով ստեղծված նկարներն են՝ լաքե ոչ մեծ առարկաների մակերեսին։ Գործածությունից դուրս եկող «մինիատյուր» տերմինի փոխարեն գրական, երաժշտական, թատերական, կրկեսային, էստրադային ստեղծագործությունների վերաբերյալ, որպես «փոքր ձևերի եր, կիրառվում է «մանրապատում»-ը՝ նշելով կարճ պատմվածք, պիես, վոդևիլ, պարարվեստի, էստրադային, ծաղրածուական փոքր տեսարան, երաժշտական մանրանվագ և այլն։ Նուրբ, փոքրաչափ երկերից է կազմվում մանրապատումների թատրոնների խաղացանկը։ Մանրանկարչության հիմնական բնագավառներից մեկը գրքի մանրանկարչությունն է, գրքարվեստը՝ գրչագիր մատյաններում ձեռքով կատարված գծանկարներ, գուաշով, սոսնձաներկերով, ջրաներկերով կամ այլ ներկերով գունանկարված պատկերներ, ինչպես նաև այդ գրքերի ձևավորումը՝ անվանաթերթեր, խորաններ, լուսանցազարդեր, բուսական և կենդանական մոտիվներով տեսարաններ։ Մանրանկարչություն ունեցել են գիր և գրականություն ստեղծած ժողովուրդները։ Մարդկությանը հայտնի մանրանկարչական հնագույն նմուշները պահպանվել են մ.թ.առաջ Հին Եգիպտոսում։ Հին հույները պատկերազարդել են գրքի ամբողջ շարադրանքը. պապիրուսագալարների վրա արված մանրանկարները կինոկադրերի պես հաջորդել են միմյանց։ Քրիստոնեական համայնքների ծաղկման ժամանակաշրջանից մագաղաթյա մատյանները հետզհետե դուրս են մղել պապիրուսագալարները։ Հետագայում, երբ պապիրուսը փոխարինվեց մագաղաթով, գիրքն էլ ստացավ իր ժամանակակից տեսքը, մանրանկարվում էին արդեն առանձին էջերը։ Գրքի ձևը թելադրել է էջի պատկերազարդման սկզբունքը։ Մեզ հասած հնագույն մագաղաթյա մանրանկար մատյանը Հոմերոսի «Իլիականն» է։ Հելլենիստական շրջանում մանրանկարչության գլխավոր կենտրոններ են եղել Ալեքսանդրիան, Հռոմը. նշանավոր էին նաև Բյուզանդիոնը, Պերգամոնը, Անտիոքը, Եփեսոսը։ Բյուզանդական մանրանկարչությունը ժառանգել է Ալեքսանդրիայի հունա-հռոմեական դասական և ասորական արևելյան ավանդույթները։ Պատկերամարտության շրջանում մանրանկարչությունն անկում է ապրել։
Ախթալա վանք, բերդ
Ախթալայի վանքը 10-րդ դարում հիմնադրվել է պարսպապատ վանական համալիր Հայաստանի Լոռու մարզի Ախթալա քաղաքում՝ Երևանից 185 կմ հյուսիս։ Տեղակայված է Դեբեդի կիրճում՝ ոչ մեծ սարահարթի վրա։ Ախթալայի վանական համալիրը Հայաստանի այն քաղկեդոնական վանքերից է, որի կառուցումը համընկնում է Հայաստանի Վերածնության շրջանի հետ։ Ախթալայի վանական հուշարձանախմբում ներդաշնակ միահյուսվել են հայկական, վրացական ու բյուզանդական ճարտարապետության տարրերը։
Ի սկզբանե եղել է Հայ առաքելական եկեղեցու վանք, 13-րդ դարում հանձնվել է հայ քաղկեդոնացիներին՝ երկար ժամանակ մնալով նրանց գլխավոր հոգևոր կենտրոնը, և գործել է Վրաց ուղղափառ եկեղեցու իրավասության ներքո։ 18-րդ դարի սկզբին լքվել է, իսկ 1802 թվականին վերականգնվել է ու վերածվել Անդրկովկասում բնակվող հույների կրոնական կենտրոնի։ Ներկայումս պատկանում է Հայ առաքելական եկեղեցուն։
Սուրբ Աստվածածին գլխավոր եկեղեցին կառուցել է Իվանե Զաքարյանը 13-րդ դարի առաջին քառորդում, նրա պատերը նկարազարդված են լավ պահպանված որմնանկարներով, որոնք կատարվել են 13-րդ դարում, երբ եկեղեցին վերափոխվել է քաղկեդոնականի։ Դրանք իրենց գունային լուծումներով մոտենում են բյուզանդականին, սակայն թեմաների ընտրությունը զուտ հայկական է։
Կոբայր
Քոբայրի վանքը կամ Քոբայրավանքը, միջնադարյան հայկական վանք է Հայաստանի Լոռու մարզում՝ Քոբայր գյուղի մոտ։ Տեղակայված է Անդրերկաթուղու Քոբեր երկաթուղային կայարանից արևմուտք՝ Դեբեդ գետի ձորալանջին, բարձրադիր դարավանդների ու դժվարամատչելի վայրում։ Այն զարգացած միջնադարում Հյուսիսային Հայաստանի հոգևոր, մշակութային և գրչության հայտնի կենտրոններից էր։
Քոբայրի վանքի շինությունների ճարտարապետական հարդարանքում զգացվում է վրացական ճարտարապետության ազդեցությունը, քանի որ այն անցել էր Զաքարյանների տոհմի վրացադավան ներկայացուցիչներին։
Քաղկեդոնական ազդեցությունը զգացվում է Հայաստանի հատկապես հյուսիսային շրջաններում։ Վրացական ազդեցության ամենաակնառու տարրը եկեղեցիների ճակատները խաչաքանդակներով զարդարելն էր, որը ստեղծվում էր խիստ ընդգծված պրոֆիլի միջոցով։ 10–12-րդ դարերում Հայաստանում եկեղեցիների ներքին տարածությունները որմնանկարներով քիչ զարդարելը վրացական որոշակի ազդեցությամբ փոխվում է 13-րդ դարում։
Որմնանկարներով զարդարված էին Քոբայրի գլխավոր եկեղեցու խորանը, մատուռ-ավանդատունը, բաց սրահն ու զանգակատան առաջին հարկը։ Դրանք համեմատաբար լավ են պահպանվել միայն գլխավոր եկեղեցում և մատուռ-ավանդատանը։ Քոբայրի հուշարձանախմբի կառույցների պատերին, ինչպես նաև եղած և հայտնաբերված տապանաքարերի վրա առկա են մեծ թվով վրացերեն արձանագրություններ։
Трудно сказать, что всего дороже на свете. У каждого человека свое понимание, свой подход к этому вопросу. Для кого-то дороже всего Родина, для другого – семья. Кто-то не может жить без друзей, а кто-то без своей собаки. Есть люди, для которых деньги – это все, а есть такие, кому личная свобода дороже всего на свете.
Самое дорогое, что есть у меня — это моя семья, здоровая, крепкая семья. Моя семья небольшая, но очень дружная: мама, папа, бабушка и я. Каждый из членов семьи заботится друг о друге, и, особенно, обо мне, и всегда придёт на помощь в трудную минуту, потому что в семье, по крайней мере, в моей, любовь друг к другу и поддержка, не смотря ни на что, всегда превыше всего. Правда, поддерживают пока меня, а не я их, но я люблю их всех очень сильно. Люблю приходить после уроков домой, и, открывая дверь, слышать их громкие голоса, а моя семья всегда очень громкая. Люблю, когда пахнет чем – то вкусненьким: значит мама готовит нам очередной шедевр. Ненавижу расстраивать свою семью, обожаю путешествовать с ними и собирать в памяти воспомонания.
Когда началась пандемия и все мои друзья сходили с ума, я наслаждался каждой минутой, каждой игрой в лото по вечерам, каждым рассказом бабушки о своей молодости, особенно, когда ее глаза при этом наполнялись радостью и теплом. Вот оно – счастье! Это мои мама, папа и бабушка! Нет ничего в жизни важнее и роднее, чем моя семья!
Я прочитал где-то о том, что семья – это ковчег спасения, и я с этим согласен. Ковчег спасения, где можно укрыться от всех проблем и найти поддержку и любовь. И я очень дорожу своим ковчегом!
Вопросы для обсуждения после прочтения текста։
А что для вас всего дороже на свете?
Мои близкие друзья.
Как вы считаете, кто такие “дорогие” люди?
Люди без которых не представляешь свою жизнь, кого ты считаешь частичкой себя, а они тебя. Люди с которыми вам комфортно.
Есть ли для вас что-то дороже семьи?
Семья и друзья для меня дороже всего.
Задания для выполнения։
1․ Подберите слова-синонимы к следующим словам:
Важный – внушительный
уютный-удобный
родной- близкий
хороший – славный
радостный – веселый
2. Составтье словосочитания с данными словами:
Добрый сосед, удачный день, старший брат, жадный человек, внимательный ученик, красивая природа, дружелюбные люди, любимая песня.
3. Поставьте данные слова во множественное число։
друг – друзья
человек – люди
цель – цели
народ – народы
сон – сны
враг – враги
игра – игры
цветок – цветы
1.Ո՞ր անոթներն են անվանում հաղորդակից անոթներ:
Ստորին մասերով միմյանց միացրած անոթներն անվանում են հաղորդակից անոթներ։
2․ Ինչպե՞ս է կանգնում հեղուկը հաղորդակից անոթներում հավասարակշռությունը հաստատելուց հետո։
Հավասարակշռություն հաստատելուց հետո ջուրը յուրաքանչյուր դեպքում երկու անոթում ել կանգնում է նույն մակարդակում։
3․ Ինչպե՞ս է հնչում հաղորդակից անոթների օրենքը։
Հավասարակշռության վիճակում հաղորդակից անոթներւոմ հողուկի ազատ մակերևույթների մակարդակները հավասար են։
4․ Ինչպե՞ս կարելի բացատրել հաղորդակից անոթների օրենքը։
Հաղորդակից անոթներից յուրաքանչյուրում հեղուկի ազատ մաերևույթին արտաքին ճնշումը նույնն է։ Հետևաբար՝ հեղուկը հավասարակշռության մեջ կլինի, եթե հավասար լինեն նաև հեղուկի ճնշումները կամայական հորիզոնական մակարդակում։ p=p0+pgh բանաձևից հետևում է, որ այդ ճնշումները կլինեն նույնը, եթե անոթներում հեղուկի ազատ մակերևույթների բարձրությունները դիտարկվող մակարդակից հավասար են։
5․Ինչպե՞ս է աշխատում ջրաչափը։
Դրանք ապակե բաց խողովակներ են, որոնցում ջրի մակարդակը միշտ նույնն է, ինչ որ բաքում։
6․ Ինչպե՞ս է աշխատում շատրվանը։
Անոթներից ձախը սովորական ապակե խողովակ է, իսկ աջը՝ կաթոցիկի ծայրով, որի երկարությունը փոքր է խողովակի երկարությունից։ Անոթները միացնող ռետինո խողովակը մեջտեղում ամրացված ե սեղմակով։ Ձախ անոթի մեջ ջուր լցնենք։ Եթե ջրի ազատ մակերևույթն ավելի բարձր է, քան ծայրոցը, ապա սեղմակը անելուց հետո կտեսնենք, որ ծայրոցը շատրվանում է։
7․ Ի՞նչ մակարդակներով է կանգնում հեղումկը հաղորդակից անոթներում, եթե նրանց մեջ լցնում են տարբեր հեղուկներ։ Դուրս բերեք համապատասխան բանաձևը։
Եթե հաղորդակից անոթներում լցված են տարբեր խտությամբ հեղուկներ, ապա հավասարակշռության ժամանակ այդ հեղույների մակարդակներն արդեն նույնը չեն լինի։
Լրացնել բաց թողնված տառերը` է կամ ե:
Միջօրէ էր, աներևակայելի շոգ: Վարդգեսը, որ երկար տարիներ չէր եղել հայրենի գյուղում, նորեկի անհագուրդ հետաքրքրությամբ զբոսնում էր հարազատ վայրերում: Վերելքներով ու վայրէջքներով ելևէջող ճանապարհը ծանոթ էր նրան: Ահա երփներանգ դաշտերը, որ արածում են գոմեշների նախիրները, Սևանհէկը որ առատ էլեկտրաէներգիա է մատակարարում շրջակա գյուղերին լսվում է ծաղիկների առէջներից նեկտար հավաքող մեղուների բզզոցը: Ճանապարհից աջ` գետեզրին, հնէաբաններ են աշխատում, որոնք մանրէաբանի բծախնդրությամբ զննում են ինչ-որ պեղված բեկորներ: Առօրէական հոգսերով, կարևոր և անէական հարցերով տարված տասը տարի չէր այցելել մանկությանը բնօրրանը և այժմ դողէրոցքով բռնվածի պես տենդագին դիտում էր շուրջ բոլորը: Երբևէ մտածե՞լ էր, թե այսքան աներկբայորեն կապված է հայրենի գյուղին, երբևիցէ անդրադարձե՞լ էր, թե որքան ձգող է ծննդավայրը: Ինչևիցէ, կտրելով բազմերանգ ծաղիկներով պատված բլրակը, հասավ արգավանդ անդաստաններին:
Լրացնել բաց թողնված տառերը` ղ կամ խ:
Ասում են` կա դժոխք և դրախտ: Եթե, իրոք, այդպես է, հավանաբար, դրախտը գտնվում է Ջավախքում` հայտնի իր խրոխտ երկնամուխ լեռնաշղթաներով զմրուխտյա անդաստաններով, գողտրիկ, նախշուն ծաղկաստաններով, պղտոր գետակներով` սեղմված քարերի շեղջակույտերի արանքում: Ջուրը ճողփում է ափերին հղկում քարերը, կոչվում խեղդուկ, ուր բուրում է դաղձը: Լեռների ծերպերից, ժայռերի ճեղքերից դեպի Սարամո գետն են իջնում կխտարներ, եղջերուներ, թղկենիների բարձր ճյուղերին վխտում են սկյուռներ, իսկ սաղարթների միջից լսվում է դեղձանիկների քաղցրահնչյուն երգը: Աճում է վայրի խաղողը` հյութեղ ողկույզներով: Նախկին աղքատ քողտիկների և հյուղակների փոխարեն կտեսնես գեղեցիկ տներ` երկփեղկ պատուհաներով, տախտակամած պատշգամբներով և սանդուղքներով, որ կառուցել են այս լեռնաշխարհին ապավինած գաղթակաները: Դրանցից են քույր ու եղբայր Վախթանգն ու Սանդուխտը: Դժխեմ բախտը թուրք ելուզակների զոհ դարձրեց ծնողներին: Ապրում էին Վանա լճի ափին` Ախթամար կղզուն դեմուդեմ, հայրը ուղտապան էր, հաղթանդամ մի գեղջուկ: Ընտանիքով ուխտի էին գնացել Ախթամարի վանքը, երբ լսեցին ողբերգական լուրերը: Սկսվել էր նախճիրը: Շտապ վերադարձան, նախքան փախչելը ընտանեկան գանձերն ու փաստաթղթերը թաքցրին գաղտնի մի տեղ, կողպեքով փակեցին դարպասն, ու եղկելի ջարդարարները սրախողխող արեցին ծնողներին, իսկ քույր ու եղբայր, հաղթահարելով քաղցը, աղքատությունը, զրկանքներ, հասան Ջավախք` որպես նշխար իրենց հետ բերելով մի բուռ հող:
Լրացնել բաց թողնված տառերը` վ կամ ֆ:
Ավտոմեքենան ընթանում է հարավային ասֆալտապատ ճանապարհներով` հազիվհազ հաղթահարելով ոլորանները: Յուրահատուկ թովչանք ունեն այդ վայրերը: Թեև հեռու չեն նավթահանքերը, սակայն բուսական աշխարհը հարուստ է ու տարատեսակ: Ահա թավշյա հովտաշուշանները, կտավատի, արտերը, գունավոր հավքերը, որոնք ասես մայր բնության գովքն են երգում: Աջ կողմից թափվում է աղմկոտ մի ջրվեժ: Ահա և օվկիանոսը; Այն հիասքանչ է և` խաղաղ ժամանակ, և խռովքի պահին: Ափին` եթովպացիներ, աֆղանցիներ, նեգրեր: Հավանաբար, զբոսանքի են գնալու: Դեռևս ոչ հեռավոր անցյալում այս վայրերում կյանքը կաթվածահար էր, որովհետև զավթողները, որոնց այժմ էլ ժողովուրդը նզովքով է հիշում, ուզում էին տիրել երկրին: Նրանք հետ շպրտվեցին և ամեն ինչ մտավ բնական հունի մեջ: Բոլորս հիացած ենք: Ինչ հողեր են: Ասես երկնքից օվսաննա ու օրհնություն է թափվում:
Լրացնել բաց թողնված տառերը` եվ կամ և:
Խաղողի ոսկեվազ դաշտերի մոտ՝ մի բլրակի վրա կանգնած, սևեռուն նայում ենք ոսկևորված անդաստաններին ոսկեվառ հորիզոններին, գյուղը գոտևորող գինեվետ արտերին: Արեգակի ոսկեվարս ճառագայթները ոսկեզօծել են շուրջբոլորը, օդը լցված է սերկևլենու բույրով: Մեղմ սյուքը ասես մոտենում է դափնեվարդերին, եղրևանիներին, սեթևեթանքով հպվում, փարվում ապա սլանում դեպի այգեվետ գյուղերը` թեթևացնելու տապը: Օրվա այդ շոգ պահին դաշտում եռում է աշխատանքը; Տարեվերջյան քննություններից հետո մեծերին օգնելու են եկել դպրոցականները: Արևառ դեմքերին ոգևորություն` աշխատում են եռանդով: Գիտեն` ամառը շուտով հոգեվարք կապրի, և իրենք դարձյալ կգնան դպրոց՝ հոգևոր սնունդ ստանալու: Իսկ առայժմ բոլորը` կին թե տղամարդ, ալևոր թե պատանի, պիտի աշխատեն: Ալեվետ այգիներն առատ բերք են խոստանում: Գյուղացու ուշադրությունը բևեռված է միայն հողին, որը կարճ ժամանակ անց կհատուցի պարգևելով բարիքների առատություն:
Երկու մեծություններ անվանում են ուղիղ համեմատական,եթե մեծություններից մեկը մի քանի անգամ մեծացնելիս մյուսը մեծանում է նույնքան անգամ։
Երկու մեծություններ անվանում են հակադարձ համեմատական,եթե մեծություններից մեկը մի քանի անգամ մեծացնելիս մյուսը նույնքան անգամ փոքրանում է։
Տնային աշխատանք․
Խնդիր 400,402,406
6կգ միրգ – 4կգ շաք․
?կգ միրգ – 12կգ շաք․
6 – 4 = 2
12 + 2 = 14
Պատ․՝ 14կգ միրգ։
a1 AB-ն անցնում է 3ժ 80կմ/ժ արագությամբ
a2 AB-ն անցնում է ?ժ 60կմ/ժ արագությամբ
T = S : V ———————————–
8 արշին մահուդ – 30 ռուբ
15 արշին մահուդ – ? ռուբ
30 : 8 = 3,75
15 • 3,75 = 56,25
Պատ․՝ 56,25 ռուբլի:
1. Ի՞նչ դեր ունի տրանսպորտը ժամանակակից տնտեսության համար:
Տրանսպորտի միջոցով են իրականացվում ներպետական և միջպետական փոխադրումները, որոնք ինչպես առանձին երկրների, այնպես էլ համաշխարհային տնտեսության զարգացման և տեղաբաշխման նախադրյալներից են:
2. Բացատրել հետևյալ հասկացությունները. բեռնաշրջանառություն, ուղևորաշրջանառություն
Բեռնաշրջանառություն – բեռների կշիռը բազմապատկած փոխադրման միջին հեռավորություն (տոննա/կմ)
Ուղևորաշրջանառություն – ուղևորների թիվը բազմապատկած փոխադրման հեռավորությունով (ուղևոր/կմ)։
Առանձնացնում են տրանսպ
3. ՀՀ համար տրանսպորտի որ տեսակներն են ավելի կարևոր: Ինչու՞
Ցամաքային և օդային տրանսպորտի տեսակները, որովհետև Հայաստանը ծովով ելք չունեցող երկիր է, նաև օդային տրանսպորտով Հայաստանը կապվում է տարբեր տարածաշրջանների հետ։
Եվա Սմբատյան 