Ծաղկավոր բույսերի օրգանները: Արմատ

Դասարանական աշխատանք

Պատասխանել հարցերին

1. Որո՞նք են բույսի վեգետատիվ օրգանները և ի՞նչ գործառույթ են կատարում:

Բույսի վեգատիվ օրգանները ապահովում են բույսի սննդառությունը, շնչառությունը, աճն ու զարգացումը, ինչպես նաև վեգետատիվ բազմացումը։

2. Որո՞նք են բույսի գեներատիվ օրգանները և ի՞նչ գործառույթներ են կատարում:

Բույսի գեներատիվ բազմացման օրգաններն են ծաղիկը, պտուղը և սերմը։

3. Որոնք են արմատի գործառույթները:

Արմատներով բույսն ամրանում է հողին։ Այն կազմված է գլխավոր, հավելյալ և կողքային արմատներից։

---

Տնային աշխատանք

Պատասխանել հարցերին

1. Ի՞նչով է առանցքային արմատային համակարգը տարբերվում փնջաձև արմատային համակարգից:

2. Արմատի ինչ ձևափոխություններ գիտեք:

Արմատի ձևափոխություններն լինում են առանձգական և փնջային:

3. Արմատապտուղներ հիմնականում առաջացնում են երկամյա բույսերը: Ինչպե՞ս են նրանք ծախսում արմատապտուղներում պաշարած սննդանյութերը:

Բջջի կառուցվածքը

Սովորել՝ Բջջի կառուցվածքը։

Պատասխանել հարցերին։

1. Որո՞նք են բջջի հիմնական կառուցվածքային մասերը։

Ցիտոպլազման, կորիզը, քլորոպլաստը, վակուոլը և բջջաթաղանթը։

2. Ի՞նչ նշանակություն ունի բջջաթաղանթը։

Բջջաթաղանթը կատարում է պաշտպանական դեր։

3. Ո՞րտեղ է գտնվում բջջահյութը և ինչ է այն պարունակում։

Համարյա բոլոր բուսական բջիջներում լավ երևում են բջջահյութով լցված խոռոչներ՝ վակուոլներ։ Բջջահյութը հեղուկ է՝ ջրի մեջ լուծված շաքարով և զանազան այլ նյոթերով։ Բջջահյութ շատ կա հասուն պտուղների բջիջներում և բույսերի հյութաի օրգաններում։

4. Ի՞նչ գույնի պլաստիդներ կան բուսական բջջում։

Բուսական բջջում կան տարբեր գույնի պլաստիդներ։

Թեմայի ամփոփում

1․ Նկարագրեք մարդու կողմից ձայնի ընկալման ընթացքը։

Ձայնը առաջանում է մարմինների կամ նրանց մասերի տատանումների ժամանակ։

2․ Որ անկյունն է կոչվում լույսի բեկման անկյուն։

3․ Որ նյութերն են բջջում էներգիայի հիմնական աղբյուրները։

Բջջի բաղադրության հիմնական մասը կազմում են թթվածինը, ածխածինը, ջրածինը և ազոտը։

4․ Որն է լույսի անդրադարձումը։

5․ Որ օրգանների շնորհիվ է, որ ցանցաթանթի վրա շրջված տեսքով ստացված պատկերները մենք տեսնում ենք ուղիղ դիրքով։

Աչքի շնորհիվ։

6․ Ինկ է կոչվում գուկլեյնաթթու։

7․ Որ երևույթն է կոչվում ապամագնիսացում։

Երբ մագնիսները տաքանում են, նրանք կորցնում են իրենց մագնիսական հատկությունները։ Այս երևույթը կոչվում է ապամագնիսացում։

Բջիջ:Բջջի քիմիական բաղադրությունը:

Բջիջ:Բջջի քիմիական բաղադրությունը:

Պատասխանել հարցերին:

1. Ի՞նչ է բջիջը:

Կենդանի օրգանիզմները կազմված են բջիջներից, որոնցից կազմավորվում են օրգանիզմի առանձին օրգաններ և ամբողջական օրգանիզմը։

2. Ո՞ր նյութերն են բջջում էներգիայի հիմնական աղբյուրը:

Կենդանի բջիջները պարունակում են նաև օրգանական նյութեր՝ սպիտակուցներ, ածխաջրեր, ճարպեր և այլ օրգանական նյութեր, որոնք չեն հանդիպում անկենդան բնության մեջ։

3. Ո՞րոնք են բջջի բաղադրության հիմանական քիմիական տարրերը:

Բջջի բաղադրության հիմնական մասը (մոտ 98%) կազմում են թթվածինը (O), ածխածինը (C), ջրածինը (H), ազոտը (N)։

Ձայնի ընկալումը։ Լսողության հիգենիա

Դասարանական աշխատանք։

1. Ի՞նչ կառուցվածք ունի մարդու ականջը։

Մարդու ականջը կառուցված է ականջախեցուց, ականջի ոսկրիկներից, թմբկաթանթից և լսողական նյարդից։

2. Ի՞նչ նպատակով են շենքերում օգտագործում ուղեգորգերը։

Ուղեգորգերը շենքերում օգտագործում են, որպես ձայնակլանիչ նյութեր։

3. Ինչպե՞ս է աղմուկն ազդում մարդու օրգանիզմի վրա։

Աղմուկի տևական ազդեցության հետևանքով մարդիկ սկսում ռն վատ լսել, արագ հոգնել, տառապել գլխացավով և անքնությամբ։

4. Ինչպե՞ս են պայքարում աղմուկի դեմ։

Աղմուկի վատ ազդության հետևանքները կանխելու համար կան թույլատրելի աղմուկի առողջական սահմանիչներ։ Բնակելի տներում, բակերում, հասարակական շենքերում աղմուկի ուժգնության մակարդակը չպետք է գերազանցի մարդկանց հանդարտ զրույցի ձայնի ուժգնությանը։

---

Տնային առաջադրանք

1. Թվարկե՛ք մի քանի կենդանիներ ,որոնք լսում են ՝

ա)ինֆրաձայները – մեդուզաներ, փղեր
բ) ուլտրաձայները – դելֆիններ, չղջիկներ, շներ

2.Ինչպիսի՞ միջոցներ են ձեռնարկվում մարդու օրգանիզմի վրա աղմուկի վնասակար ազդեցությունը նվազեցնելու նպատակով։

Այդ հետևանքները կանխելու համար կան թույլատրելի աղմուկի առողջարարական սահմանաչափեր։ Բնակելի տներում, բակերում, հասարակական շենքերում աղմուկի ուժգնության մակարդակը չպետք է գերազանցի մարդկանց հանդարտ զրույցի ձայնի ուժգնությանը։

3.Ո՞րքան պետք է լինի հասարակական միջավայրերում,բակերում,բնակելի տներում աղմուկի ուժգնությունը։

Բնակելի տներում, բակերում, հասարակական շենքերում աղմուկի ուժգնության մակարդակը չպետք է գերազանցի մարդկանց հանդարտ զրույցի ձայնի ուժգնությանը։

4.Ո՞ր ձայներն ունեն հանգստացնող ազդոեցություն։

Մեղմ երաժշտական ձայները և որոշ աղմուկներ, որոնց թվում են` ծովի խշշոցը և անտառում տերևների սվսվոցը, մարդու վրա թողնում են հաճելի հանգստացնող ազդեցություն։

Ձայնի աղբյուրներ.ձայնի տարածումն ու անդրադարձումը։ 25-29

Դասարանական աշխատան

1. Ի՞նչպես է առաջանում ձայնը: Նկարագրե’ք ձայնի առաջացման որևէ օրինակ:

Մարմինների տատանումից առաջանում է ձայնը։ Երբ մեղուն թռչելիս շարժում է թևերը, մենք կարող ենք այն լսել, նույնիսկ հեռվից։

2. Լուսնի վրա անհնար է լսել որևէ ձայն: Ի՞նչն է այդ բացարձակ անդորրի պատճառը:

Քանի որ Լուսնի վրա օդի խտությունը չափազանց ծանր է, ձայնը լսելի չէ։

Տնային առաջադրանք

1. Ի՞նչպես է առաջանում ձայնը: Նկարագրե’ք ձայնի առաջացման որևէ օրինակ:

Ձայնի աղբյուր են տարբեր մարմինների կամ նրանց որոշ մասերի տատանումները։

2. Լուսնի վրա անհնար է լսել որևէ ձայն:Ի՞նչն է այդ բացարձակ անդորրի պատճառը:

Դա վկայում է այն մասին, որ ձայնի ընկալումը կախվաշ է տատանումների հաճախույթւոնից, այսինքն՝ 1 վայրկյանում կատարվող տատանումների թվից։

3. Որսորդները իրենց ականջը հաճախ հպում են հողին: Ինչու՞:

Հողի միջոցով որսորդը կարողանում է իմանալկենդանին մոտ է, թե ոչ, քանի որ հողի վրա ձայները ավելի ուժեղ են։

Լույսը և գույնը բնության մեջ։Ծիածան։

1. Ի՞նչով է պայմանավորված մարմիների գույնը։

Մարմինների գույնը պայմանավորված է դրանց միջով անցնող լույսի գույնով:

2. Ո՞ ր գիտնական է ապացուցել,որ արեգակի սպիտակ լույսը,տարբեր գույնի ճառագայթների համախումբն է։

Իսահակ Նյուտոնը ապացուցել է, որ արեգակի սպիտակ լույսը,տարբեր գույնի ճառագայթների համախումբն է։

1. Ի՞նչպիսին է կենդանիների աչքի կառուցվածքը։

Կենդանիների աչքերը կառուցվածքով տարբերվում են իրարից։

1. Բացատրե՛ք լուսացույցի գունավոր ապակիների 《գործողությունը》։

1. Թվարկե՛ք արեգակնային սպեկտրի գույներն ըստ հաջորդականության։

Արեգակնային սպեկտրի գույներն են ըստ հերթականության՝ կարմիր, նարնջագույն, դեղին, կանաչ, երկնագույն, կապույտ և մանուշակագույն։

Լույսի բեկումը, ոսպնյակներ

 Լույսի բեկումը, ոսպնյակներ

Տնային աշխատանք

1. Ի՞նչով է լույսի բեկումը տարբերվում անդրադարձումից:

Մի թափանցիկ միջավայրից մյուսի մեջ անցնելու ժամանակ   լույսը
բեկվում է և անկման կետում լույսի ճառագայթը փոխում է իր ուղղությունը։ Իսկ անդրադարձման ժամանակ

2. Ո՞ր դեպքում է օդը դառնում անհամասեռ միջավայր:

Լույսն ուղղագիծ է տարածվում միայն համասեռ միջավայրում։ Երբ օդը տաքանում է անհավասարաչափ, այն դառնում է անհամասեռ միջավայր։

3. Ի՞նչպիսի մարմիներ են ոսպնյակները:

Ոսպմյակները կոր մակերևույթ ունեցող թափանցիկ մարմիններ են։

4. Ոսպնյակները քա՞նի տեսակներ են լինում:

Ոսպնյակները լինում են հավաքող և ցրող։

5. Բերեք մեկ օրինակ լույսի բեկման պատճառով առաջացած երևույթից:

Անապատներում երբեմն մարդիկ հեռվում տեսնում են իրականում գոյություն չունեցող լճեր, արմավենու պուրակներ կամ այլ պատկերներ։

Լույսի անդրադարձումը։Հայելիներ. Դասարանական աշխատանք

• Ի՞ն/

• Առարկայի ի՞նչպիսի պատկեր է առաջանում հարթ հայելում։ 

Հարթ հայելին լույսն անդրադարձնում է որոշակի ուղղությամբ։ Նրանում առաջանում է մարմնի կեղծ պատկերը։

Լույսի անդրադարձումը։ Հայելիներ

Պատասխանել հարցերին

1.Ո՞ր անկյուն է կոչվում անկման անկյուն։

Հայելիները լույսն անդրադարձնում են որոշակի օրենքով։ Ընկնող ճառագայթը և անդրադարձած ճառագայթը հայելու մակերևույթին տարված ուղղահայացի հետ կազմում են հավասար անկյուններ։ Ընկնող ճառագայթի և հայելու մակերևույթին տարված ուղղահայացի կազմած անկյունը կոչվում է անկման անկյուն։

2.Նշի՛ր հայելիների տեսակները։

Հայելիները լինում են հարթ, ուռուցիկ և գոգավոր։

3.Ո՞ր անկյուն է կոչվում անդրադրաձման անկյուն։

Անդրադարձած ճառագայթի և հայելու մակերևույթին տարված ուղղահայացի կազմած անկյունը կոչվում է անդրադարձման անկյուն։

4.Ի՞նչի շնորհիվ են ծառերը, շենքերը և այլ առարկաները երևում բոլոր կողմերից։

Լույսի ցրիվ անդրադարձման շնորհիվ են ծառերը, շենքերը և այլ առարկաներ երևում բոլոր կողմերից։