Դիցուք X-ը որևէ թվային բազմություն է: Եթե այդ բազմության յուրաքանչյուր x թվի որոշակի f օրենքով համապատասխանության մեջ է դրվում ճիշտ մեկ y թիվ, ապա ասում են, որ X բազմության վրա տրված է y=f(x) ֆունկցիան:
x-ը անվանում են անկախ փոփոխական կամ արգումենտ, իսկ y-ը՝ կախյալ փոփոխական կամ ֆունկցիայի արժեք:X բազմությունը անվանում են ֆունկցիայի որոշման տիրույթ:
y=f(x) բանաձևում՝
x-ը անկախ փոփոխականն է, կամ արգումենտը,
y-ը կախյալ փոփոխականն է, կամ ֆունկցիայի արժեքը x կետում,
f-ը կանոնն է, որով ամեն x արգումենտի համար գտնվում է ֆունկցիայի y արժեքը:
Օրինակ`
Ֆունկցիայի օրինակ է x և y փոփոխականների միջև y=2x առնչությունը:
Այս դեպքում կանոնը հետևյալն է՝ ցանկացած x թիվ պետք է կրկնապատկել, ստացված կրկնապատիկ թիվը՝ y=2x-ը կլինի ֆունկցիայի արժեքը x կետում:
Քանի որ ցանկացած թիվ կարելի է կրկնապատկել, ապա այս ֆունկցիան իմաստ ունի ցանկացած x-ի համար: Սա նշանակում է, որ ֆունկցիայի որոշման տիրույթը՝ X բազմությունը, ամբողջ թվային առանցքն է:
Ֆունկցիայի տրման եղանակները․
1. Գրաֆիկական եղանակ: Ֆունկցիան տրվում է գրաֆիկի (դիագրամի, սյունապատկերի) միջոցով:
Օրինակ՝
y=kx ուղիղ գիծ:
2. Աղյուսակային եղանակ: Ֆունկցիան տրվում է աղյուսակի միջոցով:
| x | 1 | 2 | 3 | 4 |
| y | 1 | 4 | 9 | 16 |
3. Թվազույգերի եղանակ: Ֆունկցիան տրվում է թվազույգերով՝
(1;2),(2;4),(3;6)
Առաջադրանքներ․
418,419,423,426
Տնային աշխատանք․
421,422,424
ա)
y(6)
y = 1 – 4 • 6
y = -23
y(-7)
y = 1 – 4 • (-7)
y = 1 – (-28)
y = 29
y(0,5)
y = 1 – 4 • 0,5
y = 1 – 2
y = -1
y(2/3)
y = 1 – 4 • 2/3 = 1 – 8/12 = 1 – 2/3
y = 1 – 2/3 = 1/3
բ) y(5) = 19, y(-2) = 9, y(0) = 1, y(-0,5) = 2 , y(-3/4) = 4
y = 1 – 4 • 5
y = -19 (սխալ)
y = 1 – 4 • (-2)
y = 9 (ճիշտ)
y = 1 – 4 • 0
y = 1 (ճիշտ)
y = 1 – 4 • (-0,5)
y = 3 (սխալ)
y = 1 – 4 • (-3/4)
y = 4 (ճիշտ)
ա) y = 2x
բ) y = x – 2
գ) y = x + 5
դ) y = 4x
ե)y = x/7
զ) y = 2x2
y = x2
y = -12
y = -2
y = -0,82
y = 0,64
y = -0,62
y = 0,36
y = -0,42
y = 0,16
y = -0,22
y = 0,04
y = 02
y = 0
y = 0,22
y = 0,04
y = 0,42
y = 0,16
y = 0,62
y = 0,36
y = 0,8
y = 0,64
y = 12
y = 2
Եվա Սմբատյան 