27. Ռացիոնալ թվեր 31.01-03.01

Դրական թվեր, բացասական թվեր, կոտորակային թվեր, ամբողջ թվեր։

Դրական ու բացասական կոտորակային թվերը և զրոն կզմում են ռացիոնալ թվերի համախումբը։

Եթե երկու ռացիոնալ թվեր ունեն իրար հավասար բացարձակ արժեքներ, բայց տարբեր նշաններ, ապա ասում են որ այդ ռացիոնալ թվերն իրար հակադիր են։

Ռացիոնալ թվերը պատկերվում են կորդինատային ուղղի վրա այնպես, ինչպես ամբողջ թվերը։

Այո, ճիշտ է։

Այո։

2 ։ (- 1/2) = -4

Այո։

5/3 – 2/3 = 3/3 = 1

Ոչ, ճիշտ չէ, քանի որ ամբողջ թվերի համախմբում ամբողջ թիվը զրոյի բաժանել հնարավոր չէ։

-7/2 = 7: (-2)
+1/2 = 1 : 2
-8 2/5 = -42/5 = 42 : (-5)
-3 3/25 = -78/25 = 78 : (-25)
+2 1/4 = 9/4 = 9 : 4
-17 3/7 = -122/7 = 122 : (-7)

-2/3 — բացասական
1/4 — դրական
-5/7 — բացասական
0/8 — դրական
3/11 — դրական
4/7 — դրական
-4/9 — բացասական

7/9 -7/9
-14/15 +14/15
8/3 -8/3
-11/19 +11/19
-5/6 +5/6
25/32 -25/32
7/20 -7/20

ա) -6 7/10 — 6 7/10
բ) +2 3/8 — -2 3/8
գ) +95/99 — -95/99
դ) -45 2/3 — 45 2/3
ե) 0 — 0
զ) -4/5 — 4/5
է) 8 9/11 — -8 9/11
ը) -5 13/27 — 5 13/27

0-ն։

ա) -8, -11, -14
բ) +4/3, +8 3/4
գ) -3/2, -9 13/20, -5 837/1000, -25 3/7, -7 23/250
դ) 1, 2
ե) -8, -11, +13, +1, 0, -14, +2
զ) +13, +1, +2

Այո

Այո

Այո

M(4 3/4), L(3 4/4), K(3 1/4), G(1 3/4), F(3/4), A(2/4), B(2), C(2 2/4), D(3 1/4), E(4 1/4):

a-ն — բացասական, b-ն — դրական:

ա) +3

բ) -5

գ) + 1 1/2

դ) -3 3/4

ե)-4/5

զ) +9/10
է) -2 1/3
ը) +4/7
թ) +1 3/8
ժ) -5/6

ա)
բ)

՝

Թվական անուն, գործնական աշխատանքներ

Թվականները առարկաների թիվ, քանակ կամ թվային կարգ ցույց տվող բառեր են։ 

Թվականներն ըստ իմաստի լինում են՝

1. Քանակական թվականները ցույց են տալիս առարկաների  թիվը, քանակը։ Սրանք կոչվում են բացարձակ թվականներ։ Օրինակ՝ երկու, երեք, տասը, հիսունհինգ, հարյուր, հազար։

2. Կոտորակային թվականները մատնանշում են ամբողջի մասերը։

Կոտորակային թվականները կազմված են երկու մասից՝ քանակական թվականից, որը ցույց է տալիս, թե ամբողջի քանի մասն է վերցված, և դասական թվականից, որը ցույց է տալիս, թե ամբողջը քանի մասի է բաժանված, օրինակ՝ մեկ երկրորդ , երեք չորրորդ և այլն։ 

3. Բաշխական թվականները ցույց են տալիս առարկաների բաշխումը որոշ թվային քանակով։

Բաշխական թվականները կազմվում են երկու եղանակով՝ ա) քանակական թվականներին ավելանում է -ական ածանցը, օրինակ՝ երեքական, իննական, հազարական, բ) քանակական թվականների կրկնությամբ, օրինակ՝ հինգ-հինգ։

4. Դասական թվականները ցույց են տալիս առարկաների թվային կարգը կամ դասը։

Դասական թվականները կազմվում են քանակական թվականներից -րորդ, -երորդ ածանցների միջոցով։

---

1. Առածներում լրացնել թվականները:

Ուզողի տասը  երեսն է սև, չուզողի  մեկ :
Յոթ չափիր, մեկ կտրիր:
Գիտունին մին ասա, անգետին հազար ու մին:
Մի ունեցիր տասը դահեկան, ունեցիր երկու բարեկամ:
Հինգ մատիցդ որ մեկը կտրես, արյուն դուրս կգա:
Մեկ խելքը լավ է, երկուսը` ավելի լավ։
Հերոսը մեկ անգամ է մեռնում, վախկոտը` հազար ու մեկ:

2. Հետևյալ թվականները գրել տառերով

ա.

69 – վաթսունինը
1988 – Հազար ինը հարյուր ութսունութ
357 – երեք հարյութ յոթ
2968 – երկու հազար ինը հարյուր վաթսունութ
99 – իննսունինը
3-րդ – երրորդ
10-րդ – տասերորդ

բ.  

I – առաջին
II – երկրորդ
III – երրորդ
IV – չորրորդ
V – հինգերորդ
VI – վեցերորդ
VII – յոթերորդ
VIII – ութերորդ
IX – իններորդ
X – տասերորդ

3. Տրված բացարձակ թվականները արմատի կրկնությամբ և ածանցման միջոցով դարձնել բաշխական, նույնը դարձնել նաև դասական:

Մեկ – մեկ-մեկ, մեկական, առաջին
չորս – չորս-չորս, չորսական, չորրորդ
հինգ -հինգ-հինգ, հնգական, հինգերորդ
ութ – ութ-ութ, ութական, ութերորդ
ինը – ինը-ինը, իննական, իններորդ
տասը – տաս-տաս, տասական, տասերորդ
տասնինը – տասնինը-տասնինը, տասնիննական, տասնիններորդ

4. Ըստ վերը նշված աղյուսակի ` գրիր քո և ձեր ընտանիքի անդամների ծննդյան տարեթվերը:

Մայրիկս – Զ․ Ը․ ՌՋՁԶ թթ․ (06.08.1986 թ․)
Հայրիկս – Գ․ Դ․ ՌՋՁԷ թթ․ (03.04.1987 թ․)
Եղբայրս – ԻԳ․ Բ․ ՍԺԶ թթ․ (23.02.2016 թ․)
Ես – ԻԵ․ Զ․ ՍԺ թթ․ (25.06.2010 թ․)

Կայծակ․ Դասարանական աշխատանք

Պատասխանել հարցերին

1.Ի՞նչպես է առաջանում կայծակը: ի՞նչ է որոտը:

Օդային հոսանքների և ամպերի շփման հետևանքով ամպերում գոյանում են էլեկտրական լիցքեր։ Կայծային պարպման ժամանակ առաջանում է ձայնային ալիք՝ որոտ։

2.Ի՞նչ է շանթարգելը, և ի՞նչպես է այն շինանյութերը պաշտպանում կայծակի հարվածից:

Շանթարգելը մետաղյա ձող է, որն ամրացվում է շինության պատի երկայնքով։ Ձողի վերի՝ սրածայր մասը պաշտպանվող շենքից բարձր է։ Ձողի ստորին մասին զոդակցում են պղնձյա թիթեղ, որը թաղում են հողի մեջ։ Ամպրոպաբեր ամպերից էլեկտրական լիցքերը շանթարգելի միջով անցնում են հողի մեջ՝ չվնասելով շինությունը։

3.Երկրի մակերևույթի վրա, ո՞ր առարկաներին է կայծակը ավելի հաճախ հարվածում:

Կայծակը ավելի հաճախ է հարվածում Երկրի մակերևույթից վեր խոյացող առարկաներին, առանձին շինություններին, միայնակ ծառերին, կենդանիներին և մարդկանց։

4.Կայծակի ժամանակ ի՞նչպես պետք է վարվեք, եթե հաըտնվել եք բաց տարածքում:

Եթե փոթորիկի ժամանակ հայտնվել ենք բաց տարածքում պետք է հեռու մնանք երկնասլաց առարկաներից, մետաղյա շինություններից, միայնակ ծառերից, խոտի դզերից և ժայռերից։

Ճամփորդություն դեպի Ոսկեվազի գինու գործարան

Այսօր մենք գնացել ենք ոսկեվազի գինու գործարան։ Այնտեղ շատ գեղեցիկ էր՝ նման էր ամրոցի։ Մեզ պատմեցին գործարանի մասին, որ թվականին է ստեղծվել, նախկինում ինչպես է կոչվել և այլն։ Մենք տեսանք գործարանի սովետական տարաները, բայց նրանք այն չեին օգտագործում։ Նաև տեսանք այլ գործիքները։ Մեզ ցույց տվեցին գործարանի թանգարանը և իմացանք, որ 30-40 ական թթ. ինչպես են գինին հնեցրել կամ պահել։

Ձմեռային ճամբար․ օր VII

Այսօր մեր ջոկատից մի տղայի՝ Թեդիի մայրիկը եկել էր մեր դպրոց, որպեսզի միասին պատրաստենք պարսկական ուտեստ՝ Աշռեշտե։

Աշռեշտե պատրաստելու համար պետք է՝

• 500 գ սիսեռ
• 500 գ Լոբի
• 500գ Ոսպ
• 1 հատ խառը կանաչի
• Ռշտա
• Թան
• Սոխ, սխտոր
• Չոր նանա
• Ձեթ

Այդ ուտեստը շատ յուրահատուկ համ ուներ։ Ինձ այնքան էլ դուր չեկավ այն, բայց նորմալ համ ուներ։

Il Matrimonio tradizione italiano – Իտալական հարսանիքի 10 ավանդույթ

1. L’abito da sposa
La tradizione vuole che l’abito da sposa sia rigorosamente bianco, a simboleggiare purezza e candore. Inoltre, lo sposo non dovrebbe vedere la sposa prima della cerimonia. Questa usanza risale ai tempi antichi, quando i matrimoni erano combinati dalle famiglie, per evitare che uno dei futuri sposi potesse reputare l’altro poco attraente e tirarsi indietro.

2. Il lancio del bouquet
Il mazzo di fiori simboleggia l’ultimo regalo tra i fidanzati, infatti dovrebbe essere fatto recapitare a casa della sposa la mattina della cerimonia. Inoltre, il lancio del bouquet rappresenta un vero e proprio passaggio di consegne: la fortunata che riuscirà ad aggiudicarselo, sarà la prossima a convolare a nozze!

3. Qualcosa di…
Tutte le spose italiane seguono questa vecchia regola. Qualcosa di vecchio (simbolo della vita che ci si lascia alle spalle), qualcosa di prestato (legame con le proprie origini e i propri affetti), qualcosa di nuovo (simbolo di una nuova vita), qualcosa di regalato (gesto d’amore delle persone care) e qualcosa di blu (a rappresentare la purezza).

4. La serenata
Ancora molto diffusa nel sud d’Italia, la serenata è una tradizione particolarmente romantica. La notte prima del matrimonio lo sposo, accompagnato da cantanti e musicisti, si reca sotto casa dell’amata e le dichiara il proprio amore in musica. Tutto il vicinato accorre ad assistere e festeggiare i futuri sposi.

5. Il clacson a fine cerimonia
Nel medioevo era tradizione, dopo la cerimonia, che gli invitati sbattessero pentole e facessero chiasso per scacciare gli spiriti maligni. Oggi questa usanza è stata sostituita dal suono del clacson o dai barattoli di latta legati al paraurti degli sposi.

6. Il piatto rotto
A seconda delle varianti, la tradizione vuole che la sposa o le madri degli sposi lancino con piatto pieno di confetti e riso fino a ridurlo in mille pezzi. Questo gesto è un auguri di felicità e prosperità per gli sposi.

7. Il lancio della giarrettiera
Storicamente, gli uomini invitati al matrimonio cercavano di accaparrarsi un pezzetto dell’abito della sposa per conservarlo come portafortuna. La variante moderna di questa usanza permette di riporre nell’armadio l’abito bianco integro e intonso: lo sposo sfila la giarrettiera alla sposa, con i denti o con le mani, per poi lanciarla agli invitati celibi. Come per il bouquet, il vincitore di questa gara sarà il prossimo a sposarsi.

8. I confetti
I confetti hanno una valenza simbolica, stando a simboleggiare fertilità, salute, ricchezza e felicità.

9. La sposa in braccio allo sposo
L’ingresso trionfale in casa risale agli antichi romani. Lo sposo prendeva in braccio la sposa per evitare che lei potesse inciampare sulla soglia, attirando gli spiriti maligni che sarebbero entranti in casa e avrebbero turbato per sempre la vita matrimoniale.

10. Le fedi
La tradizione vuole che siano i testimoni a donare le fedi nuziali agli sposi. Inoltre, se malauguratamente le fedi dovessero cadere a terra durante la cerimonia, dovrebbe essere l’officiante a raccoglierle prontamente.

L’Italia è un paese ricco di tradizioni che variano da regione a regione.

Il piatto rotto

A seconda delle varianti, la tradizione vuole che la sposa o le madri degli sposi lancino con piatto pieno di confetti e riso fino a ridurlo in mille pezzi. Questo gesto è un auguri di felicità e prosperità per gli sposi.

---

Ըստ տարբերակների՝ ավանդույթի համաձայն՝ հարսնացուն կամ հարսի մայրերը մինչև հազար կտոր շաքարավազ նուշով և բրինձով լի ափսե են նետում։ Այս ժեստը երջանկության և բարեկեցության ցանկություն է ամուսինների համար:

Il palazzo di gelato Ջաննի Ռոդարիի հեքիաթի թարգմանություն

Մի անգամ, Բոլոնիաում, նրանք պաղպաղակի դղյակ պատրաստեցին հենց Պիացցա Մաջիորեի վրա, իսկ երեխաները հեռվից եկան, որ լիզեն։
Տանիքը հարած սերուցքից էր, բամբակի ծխնելույզների ծուխը և կոնֆետի ծխնելույզները։ Մնացած ամեն ինչ պաղպաղակ էր՝ պաղպաղակի դռները, պաղպաղակի պատերը, պաղպաղակի պահարանները:
Մի փոքրիկ երեխա բռեց սեղանի ոտքից և սկսեց լպստել, սեղանը ընկավ իր ափսենելով տղայի վրա, իսկ ափսեները նույնպես շոկոլադե պաղպաղակից էին։
Մի պահ քաղաքի պահակը նկատեց, որ դղյակի մի պատուհանը հալչում է։ Պատուհանի ապակիները ելակի պաղպաղակից էին, և հոսում էին իրենց համարի մեջ։
— Շտապե՛ք, շուտ արե՛ք— բղավեց պահակը։
Բոլորը վազելով եկան և սկսեցին լպստել վարդագույն առվակը, որ ոչ մի կաթիլ չկորչի։
“Բազկաթոռ ինձ տվեք, ես խեղճ ծեր տատիկ եմ!” աղաչում էր մի ծեր տատիկ, որը չէր կարողանում ճանապարհ անցնել ամբոխի միջով, «Ո՞վ ինձ համար կբերի բազկաթոռ»։
Մի առատաձեռն հրշեջ վազեց, որ նրան մի աթոռ բերի սերուցքով և պիստակով պաղպաղակով, և խեղճ պառավը, նա սկսեց լիզել բազկաթոռների հենակները:
Դա հիանալի օր էր, բժիշկների հրամանով ոչ մեկի ստամոքսը չցավեց։
Նույնիսկ հիմա, երբ երեխաները մեկ այլ պաղպաղակ են խնդրում, ծնողները հառաչում են և ասում են․
«Այո, ձեզ անհրաժեշտ կլինի մի ամբողջ դղյակ, ինչպես Բոլոնիայում։ Այդ ժամանակ դու կկշտանաս»:

---

Una volta, a Bologna, fecero un palazzo di gelato proprio sulla Piazza Maggiore, e i bambini venivano di lontano a dargli una leccatina.
Il tetto era di panna montata, il fumo dei comignoli di zucchero filato, i comignoli di frutta candita. Tutto il resto era di gelato: le porte di gelato, i muri di gelato, i mobili di gelato.
Un bambino piccolissimo si era attaccato a un tavolo e gli leccò le zampe una per una, fin che il tavolo gli crollò addosso con tutti i piatti, e i piatti erano di gelato al cioccolato, il più buono.
Una guardia del Comune, a un certo punto, si accorse che una finestra si scioglieva. I vetri erano di gelato alla fragola, e si squagliavano in rivoletti rosa.
“Presto”, gridò la guardia, “più presto ancora!”
E giù tutti a leccare più presto, per non lasciar andare perduta una sola goccia di quel capolavoro.
“Una poltrona!” implorava una vecchiettina, che non riusciva a farsi largo tra la folla, “una poltrona per una povera vecchia. Chi me la porta? Coi braccioli, se è possibile”.
Un generoso pompiere corse a prenderle una poltrona di gelato alla crema e pistacchio, e la povera vecchietta, tutta beata, cominciò a leccarla proprio dai braccioli.
Fu un gran giorno, quello, e per ordine dei dottori nessuno ebbe il mal di pancia.
Ancora adesso, quando i bambini chiedono un altro gelato, i genitori sospirano: “Eh già, per te ce ne vorrebbe un palazzo intero, come quello di Bologna”.

Ճամփորդություն դեպի Սևաբերդ❄

Այսօր մենք մեր ջոկատով ճամփորդեցինք դեպի Սևաբերդ։ Երեխաներից մի քանիսը եկել էին աշնանային բոթասներով։
Ճամփան մոտավորապես մեկ ժամ էր։Այնտեղ շատ-շատ ձյուն կար և հասնում էր մինչև ծնկներս։ Ձյունը այնքան շատ էր, որ նույնիսկ բարձրահասակները դժվարությամբ էին անցնում ձյան միջով։
Մենք սկսեցինք բարձրանալ։ Ձյան միջով սար բարձրանալը շատ դժվար էր։ Երբ բարձրացանք, սկսեցինք ձնագնդիկ խաղալ և սահնակով սահել։ Մեր ուսուցիչները իրենց հետ բերել էին փչովի սահնակներ և դրանցով մենք նույնպես սահեցինք։
Ես և ընկերուհիս՝ Անահիտը որոշեցինք միասին սահել։ Ճանապարհի կեսից ընկանք, բայց մենք ուզում էինք երկուսով մինչև վերջ սահել։ Մի քանի անգամ սահեցինք, բայց անընդհատ ընկնում էինք։ Ինձ թվում է, որ դա վատ բռնվելու պատճառով էր։ Հետո ես և Լիլիթը որոշեցինք երկուսով սահել, բայց ճանապարհի կեսից նոյնպես շուռ եկանք։
Դրանից հետո մենք մի փոքր կերանք և հետո նորից սկսեցինք սահել։
Երբ արդեն ետ վերադառնալու ժամանակն էր, բոլորը փչովի սահնակներով իջան սարից, որպեսզի դժվար չլինի այդ սահնակները քաշ տալը։ Վերջին անգամ սահնակներով սահելիս ես և Անահիտը միասին սահեցինք։ Ամեն ինչ լավ էր, բայց, երբ հասանք տեղ ես և Անահիտը գլուխկորձի տվեցինք։ Շատ զվարճալի էր։


Ինձ շատ դուր եկավ այս ճամփորդութունը, չնայած որ շատ ցուրտ էր, բայց այն անցավ շատ ուրախ։

❄☃☃☃☃☃☃☃☃☃☃☃☃☃☃☃☃☃☃☃☃☃☃☃☃❄

Ձմեռային ճամբար․ Օր I

Ես և իմ ընկերուհիները ընտրել էինք ընկեր Ստելլայի ջոկատը։ Բայց, քանի որ, շատ մարդ էր ընտրել այդ ջոկատը, մեզ տեղափոխեցին ընկեր Շուշանի մոտ։ 😑Ճիշտն ասած ես չէի ուզում փոխել իմ ջոկատը, բայց հետո համակերպվեցի։ Մենք խոսեցինք վաղվա ճամփորդության մասին, բայց, քանի որ ես չէի ուզում մասնակցել այդ ճամփորդությանը, հետևաբար վաղը դպրոց չեմ գնա։
Հաջորդ դասին մեզ մոտ բնագիտություն էր։ Բնագիտության ժամին մենք տեղեկություն հավաքեցինք մեղրի, նրա օգտակարության և կիրառման մասին։ Հետո տեղեկություն հավաքեցինք Ոսկեվազի գինու գործարանի մասին։