Գինեգործության մասին

Գինիները, որոնք ստացված չեն խաղողից տարբերակվում են բրնձի գինի և մրգատու գինիներ` սալոր, բալ, նուռ, հաղարջ և կտտկենի։Գինին արտադրվում է հազարավոր տարիներ շարունակ։ Հայտնի հնագույն գինու գործարանը 6,100 տարեկան Արենի-1 գինու գործարանն է Հայստանում։ Գինու ամենահին հայտնի հետքերից մեկը Վրաստանից է (մ.թ.ա. 6000), Իրան (մ.թ.ա. 5000 թվական) և Սիցիլիա (մ.թ.ա. 4000 թվական) չնայած դրան կան ապացույցներ այն մասին, որ նմանատիպ ալկոհոլային խմիչք ավելի վաղ առկա էր Չինաստանում (մ.թ.ա. 7000 թվական)։Գինին հասավ Բալկանյան թերակղզի մ.թ.ա. 4500 թ.-ին և օգտագործվում էր Հին Հունաստանում, Թրակիաում և Հռոմում։ Պատմության ընթացքում գինին օգտագործվել է իր հարբեցնող ազդեցության պատճառով։Գոյություն ունեն գինիների տարբեր դասակարգումներ։ Հայաստանում ընդունված է գինիները դասակարգել ըստ սպիրտի և շաքարի պարունակության։Կա տարածված կարծիք, որ գինու չափավոր օգտագործումը նվազեցնում է սրտանոթային համակարգի հիվանդությունների առաջացման ռիսկը, սակայն վերջին տարիներին տպագրված գիտական հետազոտությունները նման կապ չեն գտել։ Ալկոհոլը անգամ քիչ քանակներով օգտագործելու դեպքում բարձրացնում է որոշ տեսակի քաղցկեղների առաջացման ռիսկը։

Лори

Крепость Лори или Лоре расположена примерно в 5 км к северо-востоку от Степанавана, на левом берегу реки Дзорагет. Он был основан Давидом Анхогином, вероятно, в 1005-1020 годах. Расположенный на северном торговом пути, Лори был крупным торговым центром средневековой Армении. Он был связан торговыми путями с Ани, Двином, Дманиси, Тбилиси и другими городами. XI – XIII вв. было около 10 тысяч. житель. Пространство, заключенное в первой стене города (около 9 га), служило цитаделью.

Крепость Ори занимает площадь 35 гектаров, раскинулась на большом мысовидном плато на высоте 1490 м над уровнем моря, между Дзорагетом и его притоком Мисхана, глубокие ущелья которого сделали крепость недоступной с трех сторон. На относительно доступной стороне Цитадели, с северо-запада, находится стена длиной 214 м с последовательными круглыми башнями, единственный вход в крепость находится в северо-западном углу. Ширина ограды местами достигла 20 м, высота – 20-25 м. По всей длине забора был вырыт водяной ров. Примерно в 500 м к северо-западу от стены Цитадели протянулась городская стена, которая почти не сохранилась. Помимо естественных преград в ущельях цитадели были построены искусственные дамбы.

Դասարանական աշխատանք.1

1.Թվարկվածներից ո՞րը քիմիական երեւույթ չէ.
1) լուցկու այրվելը
2) կաթի թթվելը
3) օդի հեղուկանալը
4) դինամիտի պայթելը

2.
Ի՞նչ փոփոխության են ենթարկվում մոլեկուլները ֆիզիկական երեւույթների ընթացքում.
1) պահպանվում են
2) քայքայվում են
3) կիսվում են
4) միանում են

3.Գրի՛ր քո տանը և բնության մեջ հանդիպող ֆիզիկական և քիմիական երևույթի հինգական օրինակ:

4.Նշված երևույթներից որո՞նք են
ֆիզիկական, որոնք՝ քիմիական.
ա) երկաթի ժանգոտումը, քիմիական
բ) ջրի սառչումը, ֆիզիկական
գ) բենզինի այրումը, քիմիական
դ) ալումինի հալումը: ֆիզիկական

2.Ի՞նչ երևույթ է պատկերված .

Քիմիական

Ֆիզիկական

Ֆիզիկական

Ֆիզիկական և քիմիական

Օրացույցի ստեղծման պատմությունը

Առաջին օրացույցներն ստեղծվել են որպես կենսական անհրաժեշտություն եղանակի ցիկլային ու կանխատեսվող փոփոխությունների պայմաններում։ Նեբտա Պլայայում (ժամանակակից Եգիպտոսի տարածք) մեր թվարկությունից մոտավորապես 5 հազար տարի առաջ անասնապահ կիսաքոչվոր ցեղերի կողմից ստեղծվել է հավանաբար առաջին տարեկան «օրացուցային շրջանը», որում տարվա սկիզբը նշանակվել է Սիրիուս աստղի հայտնվելով։ Այդ օրացույցը ցեղերին օգնել է որոշել թե երբ պետք է սկսվի ու ավարտվի անձրևների սեզոնը, որը անապատային տարածքը վերածում էր անասունների արոտավայրի համար պիտանի փթթուն սավաննայի։ Մոտավորապես այդ ժամանակ էլ ժամանակակից Գերմանիայի տարածքում ստեղծվել է այսպես կոչված Գոզեկի շրջանը, որի հաշվարկան համար հիմք է ծառայել ձմեռային արևադարձը։

Սինոդիկ ամսվա միջին տևողությունը կազմում է 29,53059 օր։ Այդ պատճառով օրացուցային ամիսը պարունակում է 29 կամ 30 օր։ Լուսնային օրացույցներում տարվա տևողությունը հավասարեցվում է 12 ամսվա։ Դրան համապատասխան՝ լուսնային տարվա տևողությունը կազմում է 12 × 29,53059 = 354,36708 օր։ Օրացուցային տարում կարող է լինել 354 օր՝ սովորական տարի կամ 355 օր՝ նահանջ տարի։ Օրացուցային տարվա միջին տևողության և լուսնային տարվա տևողության հավասարեցման համար անհրաժեշտ է նահանջ տարիների ներդրման համակարգ։

Լուսնային տարին կապված չէ Արևի շուրջը Երկրի պտույտի հետ, այդ պատճառով ամեն տարի լուսնային օրացույցի և արևային օրացույցի տարբերությունը կազմում է 365,24222-354,36708 = 10,87514 օր։ Մոտավորապես 34 արևային տարին մեկ լինում է մեկ ավելորդ լուսնային տարի։

Լուսնի փուլերի փոփոխությունն ամենահեշտ դիտարկվող երկնային երևույթներից մեկն է։ Այդ պատճառով էլ բազմաթիվ ժողովուրդներ օգտագործել են լուսնային օրացույց։ Ժամանակի ընթացքում լուսնային օրացույցը դադարել է բավարարել բնակչության պահանջները, քանի որ երկրագործական աշխատանքները կապված են տարվա եղանակների հերթագայության, այսինքն՝ Արևի շուրջը Երկրի պտույտի հետ։ Դրա հետևանքով լուսնային օրացույցները, հազվադեպ բացառություններով, փոխարինվել են լուսնա-արևային կամ արևային օրացույցներով։

Լուսնային օրացույցի անհարմարություններից է նաև այն հանգամանքը, որ սինոդիկ ամսվա տևողությունն անընդհատ փոխվում է 29^d6^h15^m մինչև 29^d19^h12^m, ինչի պատճառը Լուսնի բավական բարդ շարժումն է ուղեծրով։

Ամսվա սկիզբը լուսնային օրացույցներում համընկնում է նեոմենիայի հետ (նորալուսնի առաջին հայտնվելը մայր մտնող արևի շողերում)։ Այդ երևույթը հեշտ է դիտարկվում, ի տարբերություն նոոալուսնի։ Նեոմենիան նորալուսնից հետ է մնում 2-3 օր։ Ընդ որում՝ այդ ժամանակի փոփոխությունը կախված է տարվա եղանակից, դիտման լայնությունից և սինոդիկ ամսվա ընթացիկ տևողությունից։ Դրա պատճառով հնարավոր չէ նույն օրացույցն օգտագործել տարբեր երկրներում։

Արևադարձային տարվա տևողությունը կազմում է 365,24220 տարի։ Օրացուցային տարին արևային օրացույցում պետք է կազմի 365 (սովորական տարի) կամ 366 օր (նահանջ տարի)։ Օրացուցային տարվա տևողությունն արևադարձային տարվա տևողությանը մոտեցնելու համար գործում է նահանջ տարիների համակարգը։

Հուլյան օրացույցում նահանջ տարիների ներմուծումը կատարվում է յուրաքանչյուր չորս տարին մի անգամ մեկ օր ավելացնելով։ 400 տարվա ընթացքում ավելացվում է հարյուր օր, իսկ տարվա միջին տևողությունը կազմում է 365,25 օր։ Այդպես տարվա միջին տևողությունը հուլյան օրացույցում 0,00780 օրով ավել է արևադարձային տարուց, ինչը 128 տարվա ընթացքում կուտակվում է և կազմում մեկ օրվա սխալ և գարնանային արևադարձի օրը խախտվում է։

Բազմիցս փորձեր են արվել զարգացնել հուլյան օրացույցը։ Նոր օրացույցը պետք է լիներ ավելի ստույգ և քիչ տարբերվել հուլյանից։ Գրիգորյան օրացույցում նահանջ տարիներն ավելացվում է գրեթե առանց փոփոխության. ավելացվել է մի կանոն, ըստ որի՝ նահանջ տարիներ են միայն դարավերջի այն տարիները, որոնց տարեթվի հարյուրյակների թիվը բաժանվում է չորսի առանց մնացորդի։ 400 տարվա ընթացքում լինում է 97 նահանջ տարի, իսկ տարվա միջին տևողությունը կազմում է 365,24250 օր։ Մեկ օրվա սխալ կուտակվում է մոտավորապես 3300 տարվա ընթացքում։

Հուլյան օրացույցի զարգացման մեկ այլ տարբերակ է նոր հուլյան օրացույցը, որում նահանջ տարիների հերթագայությունը նույնն է, բայց ավելացվել է լրացուցիչ կանոն, ըստ որի՝ նոր հուլյան օրացույցում յուրաքանչյուր 900 տարին մեկ հանվում է 7 օր։ Դարավերջի տարին համարվում է նահանջ, եթե նրա տարեթիվը 900-ի բաժանելիս մնացորդում ստացվում է 2 կամ 6։ Օրացույցի ցիկլը կազմում է 900 տարի, որի ընթացքում լինում է 218 նահանջ տարի։ Օրացույցի տարվա միջին տևողությունը կազմում է 365,24222 օր, ինչի արդյուքում մեկ օրվա սխալ կուտակվում է մոտավորապես 50 000 տարվա ընթացքում։

Գ, Կ, Ք, ուղղագրություն

Բաց թողած տեղերում լրացրու գ, կ, ք. 

ա/ ամոքիչ, այգեկութ, անարգանք, անդրավարտիք, անկարգ, անհագուրդ, ապաքինվել, առաձգական, առինքնել, թափթփուկ, հոգեհմա, քաշքշուկ : 

բ/ անօգուտ, արգելք, արմունկ, արտասուք, արքայական, բարեհոգի, բարեկարգ, բերքատու, գոգավոր, բարեհոգի, երգահան, ծեգ, թագուհի, կարգուկանոն, հեղգ (ծույլ,ալարկոտ): 

գ/ անհոգի, բարկ, բարվոքել, բացականչություն, բերանքսիվայր, գլխահակ, գոգնոց, զուգերգ , կարգապահ, հագնել, հեքիաթ, քսուք :  

դ/ անհարկի, արևելք, Գրիգոր, դասալիք, դասակարգ, դեգերել, դիրք, դիցուք, դրասանգ, եզերք, եղերերգ, երաշխիք, երկնել, երկրպագել, զիգզագ, զկեռ (հատապտուղ), հոգեբան: 

ե/ աքցան, երգել, երկարաձիգ, զուգորդել, ընդերք, թագակիր, թաղիք, թանգարան, թանկարժեք, թարգմանիչ, թնջուկ, իգական, ժանիք, լեգեոն, լկտի, ծագել: 

զ/ անհոգ, ծեծկռտուք, ծունկ, կարգ, կառք, կարագ, կմախք, հագուկապ, հանրօգուտ, հասարակարգ, հավաքել, հեգ (խեղճ), հեռաձիգ, հերյուրանք, տրտմաշուք: 

է/ գինարբուք (խրախճանք), գինարբուկ (ծաղիկ), կարգավիճակ, հավաքույթ, հոգեհանգիստ, հոգեվարք, հոգատար, հոգնակի, հոգատանջ, հոգոց, հոնք, հրմշտուք, հոգոց, ոգելից, փնտրտուք : 

ը/ ձագար, ձայնակցել, ձգան, ձգտում, ձիգ, ճանկել, ճաքել, ճանկռտուք, ճգնել, ճգնակյաց, ճգնաժամ, ճկուն, ճտքավոր, մածուկ, մակույկ, մանրուք, մարգարիտ : 

թ/ հոգալ, հրաձիգ, ճգնավոր, ճկվել, ճրագակալ, մարգարտաշող, հոգեվիճակ, մրգատու, շոգենավ, ոգեկոչել, Սարգիս, վարակազերծել, սգավոր, քաշկռտուք: 

ժ/ մարգարտափայլ, մաքրասեր, մեծահոգի, մեղք (հանցանք), մեղկ (թուլամորթ), սուգ, միգամած, մոգական, մտահոգություն, մտմտուք, մրգահյութ, շոգել, նախքան, նախկին, նորոգել, շագանակագույն: 

ժա/ միգապատ, մրգաշատ, շքերթ, ոգելից, սրտխառնուք, վարակիչ, տքնաջան, տնկարան, փակցնել, փափագել, փսփսուք, օրակարգ, շուտասելուկ: 

ժբ/ շոգեխաշել, ոգևորություն, չօքնել, պատարագ, պատշգամբ, պատրույկ, պարգևատրել, պաքսիմատ,սերկևիլ, վարք (պահվածք), վարկ (հեղինակություն), վարգ (ձիու համաչափ քայլք): 

ժգ/ չմուշկ, չոքել, սարքավորում, վարագույր, նորոգել, վերք, տագնապալի, տաքդեղ, տկարամիտ, ուրագ, փեղկ, օրհներգ: 

Lesson 4

Complete the sentences with “to be”, am, is, are

1. I am a girl.

2. My father is at work.

3. Alex and Dino are my cats.

4. Alex is in the garden.

5. Dino is on the floor.

6. My red pencil is on the floor, too.

7. The other pencils are in my pencil case.

8. My mother is in the living room.

9. Eli and Rafa are good friends.

10. They are good at tennis.

11. Are they in Amsterdam this week?

12. The pupils are not at school today.

13. It is Monday.

14. I am at home.

15. We are friends.

Make affirmative sentences with “to be”

1. I am never happy on a Sunday afternoon.

2. We are Scottish.

3. He is a pilot.

4. Mayte and Joshua are angry.

5. You are clever and good-looking.

Make negative sentences with “to be”

1. You _____ not Dutch.

2. Gemma _____ at home.

3. Agust and I _____ pleased about it.

4. I _____ not cruel.

5. It _____ good.

Questions with “to be”

1. _____ you from Málaga?

2. _____ Isabel Spanish?

3. _____ we ready to go?

4. _____ he married?

5. _____ you tired

Բ Պ Փ – ի ուղագրություն

Բաց թողած տեղերում լրացրու բ, պ, փ. 

ա/ ալեծուփ, աղբակույտ, աղբյուր, ամ.արիշտ, ամ.արձիչ, ամենասուրբ, ամ.հովանի, ամրակոփ, անխաբ, անխապան, ապշել, աբստամբել, արփենալ, ափսե, ափսոսալ, բամ., բամբասել, բամփել, բոր.  

բ/ Գաբրիել, գամփռ, գինար.ուք, գիպս, գոմաղբ, գռ.ել, գրա.ար, դարփին, Ապխազիա, աղբանոց, Արփինե, դար.աս, դա.նեպսակ, եղ.այր, եր., եր.եմն, եր.ևիցե, երեսսր.իչ, երկնահու., երբներանգ, զամ.իկ 

գ/ ըմբշամարտ, ըմ.ոշխնել, ընդհու., թար., թափառաշրջիկ, թա.ք, թմբլիկ, թմ.կաթաղանթ, թ.րտալ, թրմ.ալ, թ.թ.ացնել, թփուտ, ժայռակո., ի.րև, լե.-լեցուն, լիր., խաբեբա, խաբկանք, խարխա.ել, խծ.ծանք, նրբանցք 

դ/ նր.իրան, ողբերգություն, սրբապատկեր, աղբարկղ, դա.նեվարդ, եր.եմնի, երբևէ, խո.ան, երբներանգ, թափթփել, խաբել, խո., ծո.ավոր, Ծո.ք, ծպտուն, կառա.նարան, կոփ

ե/ կոփվել, Հակոբ, համ.ակ, Համբարձում, համփերություն, համ.ույր, հա.ճե., հար.եցող, հար.ուխ, հա.շտակել, հենացու., հ.անցիկ, Հռի.սիմե, հուսախաբ, ձեր.ազատվել, ճամփորդ, ճեպընթաց, ճողո.րել 

զ/ նրբաճաշակ, շերեփուկ, ողբանվագ, հաբշտապ, ձեր.ակալել, ճամ.րուկ, ճե.-ճերմակ, նր.ակազմ, նր.անկատ, շե.որահար, սի.եխ, ող.երգակ 

է/ աղ.ահավաք,  ոսկեծո.,  ոսկեծու.,  պատշգամ.,  որ.անոց, սե.տեմբեր, սե.ականություն, սե.-սև, նր.ին, սթա.վել, սր.ազան, սր.ագրել, սր.ապատկեր, սրտատրո., ս.րթնել, վիրա.  

ը/ աղ.ահավաք, դա.-դեղին, դա.նի, թա.անցիկ, ծ.տուն, կա.կա.ել, ներ.ան, հղ.անալ, հ.վել, նր.երշիկ, պա.ակ, Սերո., ուր.աթ, .ա.ագ, .ր.ուր, քարակո. : 

Путь к цели

Моя цель, это стать хорошим программистом. Я хочу хорошо учится и вступить в американский институт. Единственный способ стать хорошим специалистом – это получить хорошее образование. Еще нужно саморазвиватся. Для этого я хожу на разные кружки. Например: англиский, Protag – это кампания которая учит программированию детям, Я там изучала html, css, boostrap, javascript, еще cmd и scratch. Это языки которыми можно создавать veb страницы. Я уверена что трудолюбием я достигну своей цели.

Lesson 3

A. Answer these questions.

1. Why did Jack make long voyages?
Jack made long voyages, because he was sailor.
2. Where did Gloria live?
Gloria lived near Jack’s mother.
3. Why did Jack think about Gloria all the time?
Jack thought about Gloria all the time, because he loved her.
4. Where did Jack send Gloria the parrot from?
Jack sent Gloria the parrot from Freetown in Africa.
5. Where did Jack get Gloria’s letter about the parrot?
Jack got Gloria’s letter about the parrot from Australia.
6. What did Gloria do to the parrot?
Gloria ate the parrot.

B. Which word in the story on page 4 mean the opposite of:

short – long
last – first
ugly – pretty
old – young
little – much
wine –
worse – better

C. Write this story. Put one word in each empty place. You will find all the correct words in the story on page 4.

Freetown is a port in West Africa. Jack and another people went into a shop there and saw a beautiful bird. It was a red and grey parrot and it said ‘Hullo,’ to them. Jack said to his friend, ‘I’m going to send it to Gloria. She’s the daughter of my mother’s neighbor. It will be a nice gift for her,’ Then Jack and his friend went to a restaurant and ate chicken and fried potatoes there. They filled themselves very good.