ա) a3b2
բ) a22b
գ) a33b2
դ) 2a2a3 = 2a5
ա (-2)b3 = (-2 • 3) = -6b
բ) 4a8 = (4 • 8) = 32a
գ) (-2)bb24 = (-2 • 4) • (b • b2) = -8b3
դ) 3a2a38 = (3 • 8) • (a2 • a3) = 24a5
ե) px2(-1)p3x6 = (p • p3) • (x2 • x6) • (-1) = p4x8(-1)
զ) 16x4y33x2y = (16 • 3) • (x4 • x2) • (y3 • y) = 48x6y4
է) (-3)b3c2b4(-4) = (-3 • (-4)) • (b3 • b4) • (c2) = 12b7c2
ը) 3e2k3(-4)ek2 = (3 • (-4)) • (e2 • e) • (k3 • k2) = -12e3k5
∡AOD = ∡AOB
ա) (-1/4) • a2b • 5b2c • (-2) ac2 = (-1/4) ((5)(-2)a3b3c3) = 10/4a3b3c3 = 2,5a3b3c3
բ) 3ce • 17ek3 • 2c3k = (3 • 17 • 2) • (c4e2k4) = 102c4e2k4
գ) 5b2c2 • 7ce3 • (-6) be3 = (5 • 7 • (-6)) • (b3c3e6) = -210b3c3e6
դ) (-5) e2k2 • 6e8p = ((-5) • 6 • 8) • (e3k2p) = -240e3k2p
ե) 7k2p • 5px • 5k2x2 = (7 • 5 • 5) • (k4p2x3) = 175k4p2x3
զ) 2px2 • 8x • 12y = (2 • 8 • 12) • (px3y) = 192px3y
է) 12ak2 • (-3)kx2 • 2ax = (12 • (-3) • 2) • (a2k3x3) = -72a2k3x3
ը) 13a3k • 5k3y • ay3 = (13 • 5) • (a4k4y4) = 65a4k4y4
ա) (xy)2 = x2y2
բ) (ab)2 = a2b2
գ) (2x)3 = 2x3
դ) (3y)2 = 3y2
ե) (2abc)1 = 2abc
զ) (3muk)2 = 3muk2
է) (13xy)9 = 13xy9
ը) (17cd)20 = 17cd20
ա) (a2)2 = a4
բ) (b2)3 = b6
գ) (2a)2 = 4a2
դ) (3b)3 = 27b3
ե) (4c2)2 = 16c4
զ) (5ab)2 = 25a2b2
է) (7ab2)3 = 343a3b6
ը) (9b2c)2 = 81b4c2
թ) (3c2e4)4 = 81c8e16
ժ) (2a2k3)5 = 32a10k15
ի) (1/2 a2)2 = 1/4a4
լ) (3/4 a2)2 = 9/16a4
խ) (-1 1/2c2)2 = 9/4c4 = 2,25c4
ծ) (-1 1/3e3)3 = -64/27e9 = 2 10/27e9
կ) (1 1/7ab)2 = 64/49a2b2
հ) (-1/6px3)3 = -1/216p3x9
ա) 25a2 = (5a)2
բ) 49b2 = (7b)2
գ) 16c4 = (4c2)2
դ) 81e6 = (9e3)2
ե) 64k8 = (8k4)2
զ) 1/49p8 = (1/7p4)2
է) 2 1/4a10x6 = (3/2a5x3)2
ը) 2 7/9b12y10 = (5/3b6y5)2
ա) 8a3 = (2a)3
բ) 27b3 = (3b)3
գ) 125c6 =(5c2)3
դ)216e9 = (6e3)3
ե) 1/27 a9 = (1/3a3)3
զ) 1/125b6y12 = (1/5b2y4)3
է) 15 5/8a18p9 = (5/2a6p3)3
ը) 2 10/27b6c18 = (4/3b2c6)3
72.Բառերը բաղադրիչների բաժանի՛ր, հաշվի՛ր, թե քանի՛արմատից և ածանցից է կազմված, և պարզի՛ր, թե բառաշարքերից յուրաքանչյուրն ի՞նչ ընդհանրության հիման վրա է կազմված:
Օրինակ`
մթնկա- մթն(մութն) – կա-2 արմատ:
Բարեսրտություն- բարե (բարի-ա) սրտ (սիրտ) – ություն- 2 արմատ և 1ածանց:
Դժկամություն-դժ- կամ(ք) ություն- 1 արմատ և 2 ածանց:
Ա. Ծովահեն-Ծով-հեն-2 արամատ և ա հոդակապ
լուսնկա-լուսին-կա-2 արամատ
ընձուղտ-ընձ-ուղտ-2 արամատ
նավահանգիստ-նավ-հանգիստ-2 արամատ և ա հոդակապ
գիսաստղ-գես-աստղ-2 արմատ
գիտարշավ-գետ-արշավ-2 արմատ
բախտակից-բախտ-կից-2 արմատ, և ա հոդակապ
ճերմակաթույր-ճերմակ-թյուր-2 արամատ և ա հոդակապ
կամազուրկ-կամք-զուրկ-2 արամատ և ա հոդակապ
Բ. Մաքրահնչյուն-մաքուր-հնչյուն-2 արամատ և ա հոդակապ
ռմբարկու-ռումբ-արկ-ու-2 արամատ, 1 ածանց
վրիժառու-վրեժ-առնել-2 արմատ
կառավարիչ-կառավարել-իչ-1 արամտ,1 ածանաց
կուսակցություն-կուսա-կից-ություն-2 արամատ 1 ածանաց
անկանխակալ-ան-կանխ-կալ-2 արմատ 1 ածանաց և ա հոդակապ
աղմկարարություն-աղմուկ-արարել-ություն-2 արամատ 1 ածանց
բանաստեղծություն-բան-ստեղծ-ություն-2 արմատ, 1 ածանց և ա հոդակապ
կարգադրիչ-կարգ-դնել-իչ-2 արամատ 1 ածանաց և ա հոդակամ
Գ. Բառարանային-բառարան-ային-1 արամատ 1 ածանաց
անմտություն-ան-միտք-ություն-1 արամատ 2 ածանաց
դժբախտություն-դժ-բախտ-ություն-1 արամատ 2 ածանց
հակագիտական-հակ-գիտ-ական-1 արամատ, 2 ածանաց և ա հոդակապ
տկարություն-տկար-ություն-1 արամատ 1 ածանաց
գրչակ (ապաշնորհ գրող)-գրիչ-ակ-1 արամատ 1 ածանաց
գրականություն-գիր-ական-ություն-1 արամատ 2 ածանց
73.Պարզի՛ր, թե տրված բառախմբերն ի՞նչ սկզբունքով են կազմված: Խմբերը լրացրո՛ւ նոր բառերով:
Ա. Ծաղիկ, ուղի, լույս, բույր, պատ, արև: պարզ բառեր
Բ. Արևածաղիկ, ծաղկաբույր, ուղղաթիռ, ուղղանկյուն, լույսավոր, բանվոր: բարդ բառեր
Գ. Ծաղկանոց, ծաղկաստան, անծաղիկ, ուղղություն, ուղղել, անուղղելի, բախտ, բախտավոր, անբախտ: ածանացավոր բառեր
74. Տրված նախադասությունները լրացրո՛ւ:
Բառերն ըստ կազմության լինում են պարզ և բաղադրյալ:
Բաղադրյալ բառերի բաղադրիչներ լինում են արմատներն ու ածանցները:
Միայն արմատներով, առանց ածանցի, կազմված բաղադրյալ բառերը բարդ են:
Մեկ արմատով և ածանցով կամ ածանցներով կազմված բառերը ածանցավոր են:
Բարդածանցավոր են այն բաղադրյալ բառերը, որոնք կազմված են մեկից ավել արմատներից և մի ածանցից :
75.Յուրաքանչյուր շարքից մի բաղադրիչ ընտրի՛ր և կազմի՛ր բաղադրյալ բառեր: Նշի՛ր, թե ի՞նչ հնչյունափոխություն կատարվեց:
ա) Խնդիր, ձույլ, ջուր, ոսկի, կին, թթու, պետ(ք), տարի:
բ) Մուր, անցք, մեծար, անի, ծին, ածո,շող, ային:
Խնդիր+ծին=խնդրածին (խնդիրի ի-ն վերացավ)
ձույլ+ածո=ձույլածո
ջուր+անցք=ջրանցք(ջուր-ի ու-ն վերացավ)
ոսկի+շող=ոսկեշող(ոսկիի ի-ն դարձավ ե)
կին+մեծար=կնամեծար(կին-ի ի-ն վերացավ)
թթու+ային=թթվային(թթու-ի ու-ն վերացավ)
պետ+անի=պիտանի(պետի ե-ն դաւձավ ի)
տարի+մուտ=տարեմուտ(տարիի ի-ն դարձավ ե)
1. Տալ նոր հասկացությունների բացատրությունը
Մետրոպոլիտություն – Մետրոպոլիտի տնօրինությանը ենթակա եկեղեցական-վարչական նահանգ
Արքեպիսկոպոսություն -Պատմական եկեղեցիներում եպիսկոպոսի պատվավոր կոչում։
Պատրիարքություն – Պատրիարքին ենթակա ամբողջությունը եկեղեցիների, ինչպես և այդ եկեղեցիների վայրը` երկիրը
Աղանդավոր – Խմբակային նեղ շահերով ու դոգմատիկ համոզմունքներով
առաջնորդվող գործիչ:
Արիոսականություն – քրիստոնեական հերետիկոսական ուսմունք։ Արիոսական ուսմունքի ակունքներն էին հուդայականությունը և միջին պլատոնականությունը, որոնցից Արիոսը վերցրել էր Աստծո կատարյալ միակության գաղափարը։
Հավատո հանգանակ – կրոնական հավատի հիմնական դոգմատների բանաձևում։
2.Համեմատել քրիստոնեությունը և հեթանոսությունը՝ գտնելով տարբերություններ, նմանություններ:
Քրիստոնեության դավանաբանության հիմքը Աստվածաշունչն ու Սուրբ Ավանդությունն է, ինչպես նաև՝ Տիեզերական ժողովներում ընդունված որոշումները:
Քրիստոնեությունը բաժանված է երեք մեծ ճյուղերի՝ կաթոլիկություն, ուղղափառություն և բողոքականություն, որոնք էլ իրենց հերթին բաժանված են հազարավոր ճյուղավորումների։
քրիստոնեական եկեղեցիների մեծամասնությունը հիմնվում է Հիսուս Քրիստոսի փրկագործ առաքելության, նրա՝ Աստծո Որդի լինելու, մարդեղացման, հարության, համբարձման դոգմաների վրա: Հայտնությամբ տրված քրիստոնեական դավանանքի հիմնական դրույթները համառոտ և ամփոփ բանաձևված են Հավատո հանգանակներում։
Քրիստոնեական ավանդական ուղղությունները ընդունում են յոթ խորհուրդներ։
Քրիստոնեական կրոնի աստվածը Ս. Երրորդությունն է՝ Հայրը, Որդին և Ս.Հոգին։
Իսկ ահա Հեթանոսության մեջ երկրպագվում են բնական երևույթները՝ տարերքները՝ կայծակ, ամպրոպ, քամի և այլն, որոնք էլ դառնում են Աստվածների հիմական բնորոշիչները։
Ըստ էության հեթանոսությունը ՝ հանրային, ազգային կրոն է և իր հիմնական բնույթով տարբերվում է Աբրահամիկ կրոններից՝ քրիստոնեությունից, իսլամից և հուդայականությունից, որոնց հիմանական առանձնահատկությունը հեթանոսությունից այն է, որ ունեն այսպես կոչված հայտնությամբ տրված լինելու էություն։
3.Կատարել փոքրիկ ուսումնասիրություն.
«Հռոմի «պապուհին», մի՞ֆ է, թե՞ իրականություն»
Հռոմի պապուհի Հովհաննես(ուհի)-ը լեգենդար անհատականություն է, կին, ով զբաղեցրել է պապական աթոռը` Հովհաննես VIII անունով:
Նրա պատմությունը համարվում է միջնադարյան հայտնի լեգենդներից մեկը: Ըստ տարբերակներից մեկի` Հովհաննեսուհին եղել է Մայնցից, իսկ ըստ մյուս տարբերակի` Անգլիայից: Տղամարդու զգեստ հագած, նա` իր սիրելիի հետ ուղևորվոմ է Աթենք, ինչից հետո գնում Հռոմ, որտեղ դառնում է ազատական արվեստների ուսուցիչ և հասնում մեծ ճանաչման:
Տաղանդի շնորհիվ նա արագորեն ստեղծում է իր եկեղեցական կարիերան` սկզբում դառնալով կուրիայի քարտուղար, որից հետո` կարդինալ, ապա` Պապ: Մի քանի տարի անց Հովհաննեսուհին հղիանում է: Երբ պապական երթը շարժվում էր Սբ. Պետրոսից դեպի Լատերանի պալատ, Հովհաննեսուհու մոտ ցավեր են սկսվում և նա ընկում է ձիուց: Մեկ այլ վարկածով նրան սպանել են հենց կրոնականները, որոնց կրոնական զգացմունքները վիրավորված էին: Լեգենդի կողմնակիցներն ասում են, որ այս պատմությունից հետո յուրաքանչյուր նորընտիր պապ անցնում էր սեռորոշման պրոցեդուրա` հատուկ աթոռի օգնությամբ, որն անվանում էին Sella Stercoraria (լատ.` «գոմաղբի գահ»): Պրոցեդուրայի անցկացումից հետո ներկաները պետք է ասեին’ Mas nobis dominus est! (լատ.` «Մեր Ընտրյալը տղամարդ է»): Այս աթոռը դեռ պահպանվում է Վատիկանի թանգարանում:
Հռոմի պապուհի Հովհաննեսի մասին չկա տեղեկություն տվյալ ժամանակաշրջանի ոչ մի աղբյուրում: Պապուհու մասին առաջին անգամ խոսվել է միայն XIII դարի կեսերին, դոմինիկացի միաբան Ժան դե Մայիի կողմից: Ըստ նրա, այս պատմությունը տեղի է ունեցել 1099 թվականին: Քիչ ավելի ուշ, ժամանակագիր Մարտին Պոլյակը, իր` «Կայսրերի և Պապերի ժամանակագրությունը» աշխատության մեջ գրում է, որ այս դեպքը տեղի է ունեցել IXդ. կեսերին:
Ժամանակագրական ձեռագրերից մեկում պապուհու ճակատագիրը նկարագրվում է այլ կերպ. «Ծննդաբերությունից հետո նա գահընկեց է արվում: Նրա տղան, որը դարձել էր Օստիայի եպիսկոպոս, մահից հետո նրան հողին է հանձնում»:
Պապուհու՝ միֆ լինելու գլխավոր ապացույցները.
1. Ոչ մի ժամանակակից պատմական աղբյուր ոչինչ չգիտի նրա մասին: Բացի այդ, չկա նրա մասին որևէ հիշատակում մինչև XIII դ. և հիմա անհնար է պատկերացնել, թե ինչպես կարող է պապուհու գահակալումը վրիպել X- XIIIդդ. պատմագիրների աչքից:
2. Ժամանակակից պապական պատմության մեջ չկա մի տեղ, որտեղ կարելի է պապուհուն «տեղավորել»: Լևոն IV-ի և Բենեդիկտոս III-ի միջև, որտեղ նրան «տեղավորում» է Մարտին Պոլյակը, նա չի կարող լինել, քանի որ Լևոն IV-ը մահացել 855 թ. հուլիս 17-ին, և, անմիջապես նրա մահից հետո, հոգևորականների ու մարդկանց կողմից Հռոմում պապ է ընտրվել Բենեդիկտոս III-ը:
3. Ավելի քիչ հավանական է, որ պապուհին «գահակալի» Վիկտոր III-ի (1087) և Ուրբան II-ի (1088-99 ) կամ Պասկալ II-ի միջև, ինչպես ասվում է Ժան դե Մայիի ժամանակագրության մեջ:
4.Կարդալուց հետո ներկայացրու քեզ դուր եկած հատվածը,
Հռոմի պապի ընտրությունը կատարվում է կոնկլավի՝ կարդինալների ժողովի կողմից, որի նիստի ժամանակը սահմանափակված չէ, այն շարունակվում է այնքան ժամանակ, մինչև որ կարդինալների 2/3-ը չքվեարկի կարդինալներից որևէ մեկի օգտին: Այսպես, 1268 թվականին կոնկլավի նիստը շարունակվել է 2 տարի: Կարդինալները չէին կարողանում կողմնորոշվել մինչև նրանց դադարեցին ուտելիք բերել: Միայն այդ միջոցի կիրառումից հետո կարդինալները կարողացան ընտրել Գրիգորի X-ին:
Հռոմի կաթոլիկ եկեղեցին միայն 1992 թվականին է ընդունել, որ երկիրը պտտվում է արևի շուրջ: 1996 թվականին Հռոմի Հովհաննես Պողոս II պապը պաշտոնապես ընդունեց • Գալիլեի տեսության ճշմարտացիությունը և նրա մահապատիժը ճանաչեց անարդար:
Ամենակարճ կառավարած Հռոմի պապը Լևոն XI-ն է, ով մահացել է պապ ընտրվելուց 27 օր հետ:
5.Հիմնավորիր, որ դու քրիստոնյա ես:
Հիմնավորեմ թե ինչու եմ ես ինձ համարում քրիստոնյա։ Նախ՝ փոքր տարիքում ես կնքվել եմ և հետևաբար դարձլ քրիստոնյա։ Նաև մեր ընտանիքը նշում է քրիստոնեական տոները որոնցից են՝ Ծառզարդարը, Մեծ և Փոքր Զատիկը, Խաղողօրհնեք, այս ավանդույթներից բացի ես ինձ համարում եմ քրիստոնյա այն պատճառով, քանի որ որոշ չափով քրիստոնեական օրերին համապատասխան։
Եվա Սմբատյան 