Կրկնություն: Բացասական թվերով գումարում հանում 12.10.2022

Միևնույն նշաններով ամբողջ թվերը գումարելու համար պետք է՝

  • գումարել թվերի մոդուլները
  • արդյունքի դիմաց դնել գումարելիների նշանը

Օրինակ՝         -5+ (-6)= — 11

-15+(-12)=-27

 Տարբեր նշաններով ամբողջ թվերը գումարելու համար պետք է՝

  • մեծ մոդուլից հանել փոքր մոդուլը,
  • արդյունքի դիմաց դնել մեծ մոդուլով գումարելու նշանը:

Օրիմնակ՝     5+(-15)= -10

-13+15=+2

Ամբողջ թվերի հանումը

Մի ամբողջ թվից մեկ ուրիշ ամբողջ թիվ հանելու համար պետք է նվազելիին գումարել հանելիի հակադիր թիվը:

Օրինակ՝ (+12)-(+9)=(+12)+(-9)=+3

(-11)-(7)=(-11)+(+7)=-4

Տնային առաջադրանք

ա) 2x + 3x = 5x
բ) 3m + 5m =8m
գ) a + 4a + a = 6a
դ)3b + b + b = 5b
ե) 2a + 4a + 6a = 12a
զ) 4ab + ab + 12ab = 17ab
է) 17a2 + 13a2 + 11a2 = 41a2
ը) 15a2b + 14 a2b + 7a2b = 36a2b
թ) 43ce2 + (-17)ce2 + 11ce2 = 37ce2
ժ) 25b2c2 + (-27)b2c2 + 7b2c2 = 5b2c2

ա) 18a2b – 4a2b + 6a2b = 20a2b2
բ) (6a8b2) + 7a8b2 + (-2)a8b2 = 11a8b2
գ) 4b3c4 + 8b3c4 – 14b3c4 = -2b3c4
դ) 0c2e5 + 4c2e5 – 16c2e5 = -12c2e5
ե) 2,1a2e – 1,6a2e + 1,5a2e = 2a2e
զ) 6,4a4k + 2,14a4k + 2,14a4k – 8,6a4k = 10,32a4k
է) 5,18a2p3 + 3,22a2p3 – 2,4 a2p3 = 6,36a2p3
ը) 7,14ax2 + 4,36ax2 – 12,8ax2 = -1,42ax2

Առաջադրանքներ գրքից

327. Տեքստը վերականգնի՛ր` նախադասությունների հաջորդականությունը փոխելով:

Նա պնդում է, որ եթե մարդը ժամանակի և տարածության «միջանցքը» մտնի, կհայտնվի նորից նույն տեղում, սակայն ավելի վաղ ժամանակակետում: Նրանցից մեկը լույսի արագությամբ պիտի շարժվի, պտույտ գործի ու նախնական դիրքին դառնա: Դոկտոր Քիփ Թոռնը Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական  ինստիտուտի առաջատար ֆիզիկոսներից է: Նա պաշտպանեց այն վարկածը, որ ժամանակի մեքենայի կառուցումը լիովին հնարավոր է: Դոկտոր Թոռնի ներկայացրած ժամանակի մեքենայի նախագծում այդ միջանցքը գտնվելու  է երկու մետաղե սկավառակի միջև: Մի քանի տարի առաջ գիտական աշխարհում նա մեծ իրարանցում առաջացրեց: Դոկտոր Թոռնի ներկայացրած ժամանակի մեքենայի նախագծում այդ միջանցքը գտնվելու  է երկու մետաղե սկավառակի միջև:

Դոկտոր Քիփ Թոռնը Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական  ինստիտուտի առաջատար ֆիզիկոսներից է: Մի քանի տարի առաջ գիտական աշխարհում նա մեծ իրարանցում առաջացրեց: Նա պաշտպանեց այն վարկածը, որ ժամանակի մեքենայի կառուցումը լիովին հնարավոր է: Նա պնդում է, որ եթե մարդը ժամանակի և տարածության «միջանցքը» մտնի, կհայտնվի նորից նույն տեղում, սակայն ավելի վաղ ժամանակակետում: Նրանցից մեկը լույսի արագությամբ պիտի շարժվի, պտույտ գործի ու նախնական դիրքին դառնա:

328. Տեքստը վերականգնի՛ր պարբերությունների հաջորդականությունը փոխելով: Փորձի՛ր բացատրել, թե ի՞նչ է  պարբերությունը (պար-հին հայերեն՝ բոլորում, պարբերություն –հին հայ.՝  շրջան):

Փոխանակությունը պարզեցնելու համար մարդիկ փորձում էին իբրև փոխանակման միջոց ծառայող ամենահարմար առարկան գտնել: Անասունը, մթերքն ու մորթեղենը, որպես փող, հարմար չէին, որովհետև խնամք էին պահանջում ու շուտ էին փչանում: Մարդիկ աստիճանաբար հասկացել էին, որ փողը ոչ թե ժամանակավոր, այլ մշտական ու հաստատուն պիտի լիներ: Նաև դիմացկուն լիներ, որ ձեռքից ձեռք անցնելիս շուտ չփչանար: Թեթև լիներ, որ կրելը հեշտ լիներ: Իսկ արժեքը և´ եզան ու տան, և՛ նավի ու հողակտորի, և՛ ցանկացած այլ առարկայի արժեքի հետ պիտի համեմատվեր: Ու պիտի բաժանվեր մանր մասերի, որ մանր առարկաների գնումներ էլ կատարվեին:
Բայց փոխանակություն կատարելը բարդ էր, քանի որ իրերն ու մթերքները տարբեր արժեքներ ունեին: Արժեքը կախված էր նրանից, թե ինչքա՛ն աշխատանք էր ծախսվել այս կամ այն առարկան կամ մթերքը ստանալու համար, կամ դրանք ձեռք բերելու համար ի՛նչ դժվարություններ ու վտանգներ էին հաղթահարվել: Մեկ ոչխարի դիմաց, օրինակ, կարելի էր երկու կացին կամ չորս սափոր կամ էլ մեկ անդրավարտիք ստանալ, իսկ հովազի ժանիքներից ու ճիրաններից պատրաստված ապարանջանի փոխարեն՝ նավակ կամ մի զույգ եզ: Հազարամյակներ առաջ մարդիկ չգիտեին, թե ի՛նչ է փողը, պարզապես զանազան առարկաներ էին փոխանակում միմյանց հետ: Բրուտները խեցե ամաններ ու սափորներ էին տալիս, դարբինները՝ դանակներ, կացիններ ու նետերի ծայրապանակներ, երկրագործները՝ հացահատիկ, յուղ, գինի, անասնապահները՝ միս, բուրդ, կաշի, հաղթանակած մարտիկներն էլ՝ իրենց գերիները:
Դրա հետ նոր պահանջ ծագեց: Հարկավոր էր, որ ամենամանր մասերի բաժանելու ժամանակ էլ փողի ընդհանուր արժեքը չփոքրանար: Օրինակ, եթե մորթին բաժանեին մանր կտորների, կտրոներից ամեն մեկի արժեքն էլ զրո կլիներ, միաժամանակ բոլորինն էլ: Բոլորը, այդ պահանջներին քիչ թե շատ համապատասխանող առաջին փողերից էին խեցիները:

Նախածանցներ և վերջածանցներ

1.Տրված նախածանցներով կազմել 3-ական ածանցավոր բառ:

Ան-անմիտ, անբախտ, անձեռ
ապ-ապուշ, ապարդյուն, ապերախտ
բաց-բաց
գեր-գերագույն, գերազանցիկ, գերունակ
դժ-դժբախտ, դժկամ, դժմիտ
համ-համակարգ, համեմատ, համաձայն
հակ-հակադիր, հակառակ, հակիրճ
ստոր-ստոր
չ-չտես, չուզող, չուտել
տ-տգետ, տխուր, տխմար
դեր-դերաբաշխել, դերանուն, դերախաղ
արտ-արտանկար, արտագրել, արտատպել
փոխ-փոխանցել, խոխաբերական, փոխ
ենթ-ենթարկվել, ենթադրություն
անդր-անդրադառնալ, անդրադարձ

2.Տրված վերջածանցներով կազմել 3-ական ածանցավոր բառ;
-ալի-հրաշալի, հիանալի, ողջունելի
-գին-
-անի-նամականի, մատանի,
-ավուն-կարմրավուն, կանաչավուն, երկարավուն
-յալ-հետեվյալ,
-ուն-հնչյուն,
-ելի-հարգելի, հաճելի, նվազելի
-ան-փական, ձգան, մկան
-անակ-հայկական, վրացական, ամերիկական
-անոց-հիվանդանոց, արվեստանոց, հավանոց
-ոց-ջնջոց, կապոց, պահոց
-ուստ-հագուստ,
-եստ-ուտեստ, պահեստ,
-իչ-գրիչ, գործիչ,
-յուն-
-ստան-Հայաստան, Վրաստան, Չինաստան
-վածք-գործվածք, հյուսվծք, նստվածք
-ույց-սառույց,
-ք-վառք, առք, վաճառք

3. Բառաշարքում գտնել վերջածանցավոր բառերը և ընդգծել ածանցները:

Վայրի, խոհուն, մրգատու, մականուն, փութկոտ, մուրացկան, առհավետ, արգելակ, գունեղ, ոսկեգույն, նվազագույն, բանակ, խորք, միածին, զայրույթ, դռնակ, միաբան, իշխան, հարսնացու:

Design a site like this with WordPress.com
Get started